CAPÍTULO QUINTO
A MELLOR POLÍTCA
Texto deste capítulo en galego:
(tradución de Nuria Núñez)
Guía para a lectura por Manuel Regal Ledo
É un dos capítulos centrais e máis importantes do libro. A razón do mesmo expona o Papa no número 154, introdutorio, cando afirma: ”Para facer posible o desenrolo dunha comunidade mundial, capaz de realizar a fraternidade a partir de pobos e nacións que vivan a amizade social, fai falla a mellor política posta ao servizo do verdadeiro ben común.” E a falarnos desa “mellor política” dedica este capítulo. A linguaxe é sinxela, como o é en toda a encíclica, foxe de tecnicismos, pero iso non lle resta precisión aos asuntos concretos que aborda.
O capítulo divídese en cinco grandes apartados. O primeiro leva por título “Populismos e liberalismos”. O Papa fai unha descrición sinxela, clara, destas dúas tendencias políticas coas que tanto nos atopamos no presente, tamén en España. Moi fermosa a noción de pobo, popular, goberno do pobo (democracia) que aquí presenta, ás que se opoñen os populismos (de dereitas ou de esquerdas) e certas maneiras de practicar o liberalismo. Importante tamén o papel positivo que poden xogar os “movementos populares”, dos que o Papa é un constante seguidor e animador.
O segundo apartado titúlase “O poder internacional”. Deféndese nel o bo servizo que podería prestar ao funcionamento mundial un poder internacional que permitise controlar os poder das nacións máis poderosas e/ou os grandes poderes financeiros. A ONU podería representar ese poder internacional, pero debería liberarse de atumes que lle impiden actuar con rapidez, xustiza e equidade. Valora tamén o importante papel subsidiario de moitas agrupacións e organizacións da sociedade civil que van facendo como poden o que a Comunidade internacional non fai.
“Unha caridade social e política”, así titula o Papa o apartado terceiro. Importante esta dimensión política do amor: non vale o amor sen acción política, pero tampouco valería a acción política sen amor. Vai describindo unha serie de características que debería ter esa “mellor política” imprescindible: política con visión ampla, con proxecto de nación a medio e longo prazo, cunha economía integrada nun proxecto político, social, cultural e popular que busque o ben común; unha política con “caridade social”, que permita avanzar cara á civilización do amor.
No apartado 4, titulado “A actividade do amor político”, o Papa abunda nas características deste amor feito política e desta política transida polo amor. Resulta clarificadora esa distinción entre o amor “elícito”, que leva a facer caridade coas persoas e pobos, e o amor “imperado”, que leva a crear institucións que faciliten a dignidade de toda a poboación. Un amor que sempre integra e reúne, e non marxina e exclúe.
Por último, o apartado 5, titulado “Máis fecundidade ca éxitos”, apunta ao núcleo dunha política pola xente, polo pobo: non as aparencias, o éxito, a maquillaxe dos medios, as eleccións inmediatas, senón as persoas reais atendidas, a tenrura, a capacidade de desatar procesos dos que mesmo outras persoas quizais recollerán os froitos.
PROPOSTA DE TRABALLO:
—Ler pouco a pouco, case meditando a lectura. Ao ler, ir botando unha ollada ao que pasa no noso entorno político nacional, e tamén ao noso propio compromiso político. Se non o temos, a bicicleta do amor da nosa vida levaría unha roda pinchada.
—Facer por seleccionar de cada capítulo aquela frase ou parágrafo que máis me chamou a atención, para o poder compartir e comentar.
