31 de xaneiro: Domingo 4º do Tempo Ordinario (C)

Evanxeo: Lc 4,21-30

Comentario:

O evanxeo de hoxe é continuación do que limos o domingo pasado. Continúa narrando o que pasou na sinagoga de Nazaré entre Xesús e os seus veciños e veciñas naquela mañá de sábado durante a celebración que os unía a todos. Xesús vese cumprindo as palabras de Isaías, nas que se facía unha aposta por un Deus que se sitúa do lado da xente pobre, encarcerada, cega, asoballada, é dicir, a xente máis marxinada da sociedade. Esa era a súa misión. E agora vén a reacción da xente, que pode axudarnos a aclarar e limpar tamén as nosas reaccións, como persoas e como comunidade cristiá que escoitamos a proposta de Xesús.

Xesús entre os doutores.  Paolo Veronese (1558)

Parece moi claro que houbo un conflicto entre Xesús e os seus veciños e veciñas ao comezo da súa tarefa de anunciador da Boa Nova polos pobos e aldeas. O texto, sen embargo, é algo confuso, o que pasou aquela mañá en Nazaré tamén o é. Podémolo resumir así: Primeiro Xesús causa admiración entre a veciñanza pola forza da súa mensaxe que é favorable a aquel pobo en boa medida marxinal todo el. Pero veñen as dúbidas: quen é este para presumir de tanto? Non é o fillo de Xosé, non é un de nós, non o coñecemos ben desde que naceu ata hoxe? Piden probas, piden milagres. Ante iso Xesús reacciona comentando dúas circunstancias do pobo de Israel nas que os que deberían estar máis abertos á misericordia de Deus non o estiveron. Ao final, reacción agresiva de xente, da que Xesús se salva polos pelos.

Para Lucas a escena é unha explicación do que en conxunto lle pasaría a Xesús con todo o seu pobo: a súa mensaxe e práctica de vida falaba dun Deus que se vinculaba claramente cos máis débiles da sociedade para, desde abaixo, refacer o sociedade e a comunidade relixiosa; pero, a pesar diso, a maioría do pobo acabou rexeitándoo, rexeitando polo tanto tamén esa maneira de entender a Deus e a súa presenza no medio da xente. Por que razóns?

Que nos di a nós este evanxeo? Chegados a este punto, xa non nos importa o que lle pasou a Xesús cos seus veciños e veciñas, senón o que lle pode pasar a Xesús coas persoas que formamos parte das comunidades que o temos a el coma irmán maior, coma mestre, coma guieiro. Como nos situamos nós, coma individuos, coma comunidade cristiá, ante as palabras, ante o estilo de vida de Xesús? É posible que tamén admiremos a Xesús, que as súas palabras nos parezan preciosas, que o seu estilo de vida nos envolva e mesmo emocione. Pero, é iso sempre así? Compartimos a súa aposta tan radical polos últimos/as, que entre nós sería unha aposta, por exemplo, polos xitanos, polos negros e negras inmigrantes, polos drogadictos/as, polos alcohólicos/as, pola xente que vive penosamente nos nosos cárceres? Compartimos nas nosas comunidades o seu estilo de vida, que nos fala de non vivir instalados/as, de non andar a procura de seguridades, de facer dos nosos cartos, dos nosos bens, instrumento de solidariedade para que o pan e a dignidade chegue a todos? Nós non apelariamos ás súas raíces populares para desconfiar del, pero cantos prexuízos, cantas xustificacións, cantas escusas e razoamentos poñemos enriba da mesa, para chamarnos cristiáns, cristiás, e seguir enredados en estilos de vida pouco coherentes co de Xesús! Non o tiramos polo barranco abaixo, como parece que querían facer os seus veciños e veciñas, pero acomodámolo canto podemos, para simular estar con el non o estando realmente, ou estándoo nunha medida curta e moi necesitada de revisión e cambio.

Hai xente que non cre, e o de Xesús, coma crente e realizador na historia da vontade de Deus, non lle importa nada. Nós dicímonos crentes. Pero que papel queremos que xogue Deus na nosa vida? Acaso, de entrada, non lle temos xa asignado un papel determinado, sen que nos incomode moito, sen que nos cuestione case nada, e que nos permita vivir sen rebeldía xusta e apaixonada no medio dunha Igrexa e dunha sociedade que cada vez máis necesitan de rebeldes cristiáns/ás, ao estilo de Xesús? No fondo, o rexeite de Xesús sempre tivo e ten que ver coa súa especial maneira de entender a Deus, co papel que Deus xogaba na súa vida, nos seus soños, nas súas apostas diarias. E o Deus vinculado á xente débil sempre crea conflitos.

Normalmente somos persoas, comunidades cristiás, que non creamos conflito. E case o valoramos. Todos, todas, temos en alta estima á xente pacífica, ordenada. Coidado! A ausencia de conflito pode ser un sinal claro de apagamento cristián. Pero, se creamos conflitos, os conflitos que nós provocamos parécense algo aos de Xesús? Son por lle abrir a porta nas nosas vidas, nas nosas comunidades, ao Deus da xente débil? Oxalá!

Preces:

QUE TE ACOLLAMOS, SEÑOR,

CANDO CUESTIONAS AS NOSAS VIDAS

1. Que escoitemos as voces de quen nos cuestione o noso modo brando e acomodado de vivir. Oremos.
2. Que acollamos con Xesús o Deus que se compromete coa xente máis marxinada da sociedade. Oremos.
3. Que nos indignemos e nos organicemos contra quen lle rouba o traballo, o pan e a dignidade ao pobo. Oremos.
4. Que, conmemorando o 30 de xaneiro o Día da Non-Violencia e da Paz, con Gandhi e con todos os pacifistas do mundo nos fagamos persoas algo máis non violentas activas, como o foi tamén Xesús de Nazaré.
5. Que acollamos a invitación á festa comunitaria que desde moitos lugares se nos fai nestes tempos de Entroido. Oremos.

Pregaria:

Meu Deus,

forza de amor en expansión,

que o creas todo,

que o dinamizas todo,

que o acompañas todo

coa túa tenrura e misericordia,

mírame aquí,

pobre e necesitado/a,

reclamada/o polo amor cada día,

e cada día precisado/a da túa forza

para ser fiel

ás chamadas solidarias do teu Espírito.

Quixera dicirche con convicción:

aquí estou, conta comigo,

pero trémame a voz

e escaséanme as forzas.

Encántame a túa provocación,

pero tamén me asusta.

¿Serei capaz de andar os teus camiños

ao lado de Xesús, coma Xesús,

enredada/o entre a xente máis débil da parroquia e do mundo?

Quixera seguilo, seguirte,

non co sentimentalismo dunha hora grata,

senón con constancia,

día a día, hora a hora,

apegado/a ao real,

ás cousas de cada día

que se achegan á miña porta

coa carga variada que a vida lles outorga:

alegrías e bágoas,

ilusións e cansazos,

amores e desamores,

rabias e desalentos.

Quixera seguilo, pero cústame,

ás veces cedo e derrúbome,

como agora mesmo,

e aquí me tés de novo á túa porta

na procura do abrazo e do consolo,

mendigando alentos,

necesitado/a de que o remol do amor,

do que ti sempre termas,

se aviveza no meu interior

e se converta en brasa viva que me quente

e me renove para andar con Xesús os teus camiños

débil entre a xente débil,

nos espazos humildes da solidariedade cotiá.

Meu Deus,

amor que me amas,

fogar que me acolles.

aperta que me aledas!

Signo:

• Un xesto de mans co que se nos indique que se nos ofrece algo.
• Unha mobilización popular, ante calquera das situacións que se están dando, na que se nos invite á participación.
• Rostros, grupos humanos da xente marxinal que, coa súa presenza, nos estean invitando a solidarizarnos, a actuar.