Tempo Ordinario: 17ª semana

  

25 de xullo: solemnidade do apóstolo Santiago, patrón de Galicia e de España. Día de Galicia.

1ª lectura: Feit 4, 33; 5, 12. 27-33; 12, 2. Salmo: 66, 2-3. 5. 7-8.

2ª lectura: 2 Cor 4, 7-15

Evanxeo: Mt 20, 20-28

Nunha ocasión achegouse a Xesús a nai dos fillos do Zebedeo cos seus fillos e prostrouse para lle pedir algo. El preguntoulle:

—Que queres?

Respondeulle:

—Manda que estes dous fillos meus senten un á túa dereita e outro á túa esquerda no teu Reino.

Respondeulle Xesús:

—Non sabedes o que pedides. ¿Podedes beber o cáliz que eu teño que beber?

Respondéronlle:

—Podemos.

Xesús replicou:

—O meu cáliz beberédelo, pero o sentar á miña dereita ou á miña esquerda, iso non depende de min concedelo, é para quen o meu Pai o teña reservado.

Ao escoitaren isto os outros dez, anoxáronse cos dous irmáns. Entón Xesús chamounos e díxolles:

—Xa sabedes que os xefes dos pobos os tiranizan e que os poderosos os asoballan. Pero entre vós non pode ser así: quen queira ser importante, que sexa o voso servidor, e quen queira ser o primeiro que sexa o voso escravo; porque o Fillo do Home non veu a que o sirvan, senón a servir e a entregar a súa vida en rescate por todos.

Meditación

Dúas maneiras de entender a vida, dentro e fóra da comunidade cristiá. Dúas maneiras de construír a propia persoa, a comunidade cristiá e tamén as relacións sociais, o tecido social, unha familia, un país, unha patria, o mundo enteiro. A aspiración dos fillos de Zebedeo, Santiago e Xoán, compartida ao que se ve polos demais discípulos, era ser mandando. Esa aspiración é compartida tamén por moitísima xente dos nosos tempos, entre a que posiblemente nos vexamos incluídos. É ben difícil superar esa tentación. Cólasenos no corpo e no espírito de mil maneiras.

Xesús, nesta ocasión coma en tantas outras, é alternativo. Soña, vive, comparte outra maneira de sermos, de realizármonos, de acadar satisfaccións e felicidades: no canto de mandar, servir; no canto de soñar con acadar os primeiros postos, soñar con estar na cola, oficiando de servidores/as, mesmo de escravos/as. É algo que bota para atrás de primeiras. O soño de Xesús é unha comunidade de xente afanada en servir, unha comunidade de servidores e servidoras, todos, todas, homes e mulleres por igual. O mundo non funciona así, e por iso vai como vai, por iso abunda en abusos e atropelos de todo tipo.

A Santiago, o noso patrón, custoulle, pero acabou aprendendo o oficio de servidor, ata a morte. Non vale telo por patrón no escaparate, sen deixar que o espírito do servizo ata as últimas nos colla a vida e nos empuxe a facer comunidade relixiosa e civil desde o servizo e non desde o poder. O soño de Xesús para Galicia: unha terra limpa de xente aproveitada, unha patria de xente servidora, na que medramos todos, cando todo o mundo se fai servidor, e cando todo o mundo se sente servido e atendido.

Oración

Óllote, Galicia,

cun corazón agradecido.

Gózote na túa xeografía marabillosa,

na túa rica e variada cultura,

na túa harmoniosa fala tan pouco valorada,

nos homes e mulleres

que te senten, te queren, falan de ti con orgullo,

e te constrúen cada día con esforzo.

Ámote, Galicia,

como unha matria nutriz,

capaz de darnos pan e sentimentos,

xeradora de enerxías e de acougos.

Sóñote, Galicia,

anaquiño de terra e de ceo,

aberta a todos os pobos,

a todas as razas e culturas,

xenerosa en darse e derramarse,

sen perderse no camiño,

sen desaparecer entre sombras e vaidades.

Penso e implícome no teu porvir

no nome do Deus da vida que te creou,

no nome do Xesús que se fixo servidor teu,

no nome do Espírito que te alenta,

no nome de todos os nosos devanceiros,

home e mulleres,

que amaron, gozaron, sufriron e construíron a nosa Terra

cara á xustiza, cara á paz,

cara ao encontro, cara á unión;

coa xente de fe relixiosa ou atea,

que queira tamén ollarte, gozarte, amarte, soñarte e servirte.

en cada persoa, aldea, vila e cidade

que che dan rostro e calor.

Acción

Podemos visitar algunha zona de Galicia que non coñezamos. Podemos participar nalgunha festa do patrón Santiago, buscando facernos persoa servidora. Podemos participa en encontros e manifestacións políticas segundo a nosa maneira particular de entender Galicia. Desde o respecto, desde a vontade de servizo real.

26 de xullo: Luns da 17ª semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Ex 32, 15-24. 30-34. Salmo: 105, 19-10. 21-22. 23

Ano 2: 1ª lectura: Xer 13, 1-11. Salmo: Dt 32, 18-19. 29. 21

Evanxeo: Mt 13, 31-35

Nunha ocasión contoulle Xesús á xente estoutra parábola:

—O reino dos ceos é semellante a un gran de mostaza que unha persoa sementou na súa horta. A mostaza vén sendo a máis pequerrecha de todas as sementes; pero, cando medra, chega a ser meirande ca todas as hortalizas, e convértese nunha árbore, de tal xeito que mesmo os paxaros veñen facer o niño nas súas pólas.

E díxolles outra parábola:

—O reino dos ceos é semellante ao lévedo que unha muller amasou con certa cantidade de fariña ata que todo levedou.

Todo isto lle falou Xesús en parábolas á xente, e nada lles falaba que non fose por medio de parábolas. De xeito que se cumprise o que dixera o profeta: “Abrirei a miña boca para dicir parábolas, proclamarei cousas escondidas dende que o mundo é mundo”.

Meditación

Canto temos que admirar e agradecer ese interese que Xesús tiña por desentrañar as cousas de Deus e poñelas ao noso alcance! Facíao a través de relatos sinxelos, populares, que todo o mundo podemos entender, se deixamos que o anunciado nos entre no corazón. Xesús tiña paixón por Deus, tiña paixón pola xente, e esa paixón movíao a ser imaxinativo, a ser creativo nas súas palabras, xestos e propostas. Algo que tanto nos fai falla ás persoas e comunidades cristiás de hoxe, que moitas veces empregamos palabras, ritos e xestos de rutina.

O reino de Deus, as cousas de Deus tal como Xesús as soña e nolas ofrece, é algo pequeno, humilde, pero vigoroso; algo capaz de medrar nas nosas vidas e ofrecer acubillo a quen o precise; algo capaz de mobilizar as entrañas de todos nós, as nosas forzas ocultas, para converternos en bo pan, para nós mesmos, para os demais. Un gran soño persoal e comunitario. Esa semente, ese lévedo levámolo dentro de nós. Todas. Todos. Porque así é a vida. Porque así é o noso Deus.

Oración

Grazas, meu Deus,

polas cousas pequenas, polas cousas ocultas.

Grazas polas persoas ignoradas

que día a día se prestan ao amor e ao servizo.

Grazas polo traballo oculto

de quen matina e investiga

para a saúde ou o progreso solidario.

Grazas pola xente do mar e da terra

que invisten esforzos e vidas

para sacar da terra a mantenza necesaria.

Grazas pola natureza calada

que garante ritmos e producións,

se non lle torcemos o paso.

Grazas polas mulleres ignoradas, invisibilizadas,

que sosteñen as casas, a Igrexa, o mundo.

Grazas polo teu Espírito dentro de nós,

capaz de facer de nós algo marabilloso

ás caladas, no silencio, sen decatarnos.

Acción

Seguro que coñecemos persoas sinxelas que fan posible que sucedan cousas de mérito ao noso redor. Podemos reparar nelas, alegrarnos por iso, dicirlles incluso o agradecidas que lles estamos polo que están facendo.

27 de xullo: Martes da 17ª semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Ex 33, 7-11; 34, 5b-9. 28. Salmo: 102, 6-7. 8-9. 10-11. 12-13

Ano 2: 1ª lectura: Xer 14, 17-22. Salmo: 78, 8. 9. 11 e 13

Evanxeo: Mt 13, 36-43

Nunha ocasión Xesús deixou a xente e foi para a casa. Achegáronselle os seus discípulos e pedíronlle:

—Explícanos a parábola do xoio na leira.

El respondeu:

—O que sementa a boa semente é o Fillo do Home; a leira é o mundo; a boa semente son os fillos e fillas do reino; o xoio son os fillos e fillas do Malo. O inimigo que a sementa é o demo; a sega é a fin do mundo e os segadores son os anxos. E así como se entrecolle o xoio e se bota no lume, así pasará na fin do mundo: mandará o Fillo do Home os seus anxos e quitarán do seu reino todos os escándalos e todas as persoas que fan o mal; e botaranas no forno do lume, onde será o pranto e o renxer dos dentes. Entón a xente xusta resplandecerá coma o sol no reino do seu Pai. Quen teña oídos, que escoite.

Meditación

O evanxelista fálanos cunha linguaxe forte, mesmo dramática, sobre das persoas que optan por sementar no mundo o mal, o abuso, a insolidariedade, o desprezo pola xente débil, por todo o débil, a arrogancia, a obsesión polo consumo, polo sexo, polo poder, polo diñeiro, caia quen caia e aínda que reduzamos o ser humano a un refugallo irrecoñecible. A linguaxe é forte e manexa pensamentos propios da cultura daqueles tempos. Podemos prescindir desa linguaxe e quedarnos co fundamental: non é igual para nós e para quen nos rodee, no presente e no futuro, ser persoas de ben ou de mal, ser sementadores –coas palabras e cos feitos-- de xustiza ou de inxustiza, de abuso ou de solidariedade, de perdón ou de vinganza, de respecto ou de desprezo, de amor ou de odio, … Se optamos polo mal, o mal volverase contra nós; desfaranos como seres humanos, incapacitaranos para desenvolver en nós as enormes posibilidades de amor e de gozo das que somos capaces; case, case nos imposibilitará para contemplar o rostro amoroso de Deus, fonte de todo ben. É ben importante, logo, aprender a distinguir a calidade do que sementamos, a calidade das sementes de quen fai en nós sementeira. Antes de que sexa demasiado tarde e a vida se nos vaia das mans.

Oración

Meu Deus,

necesito a túa iluminación

para que o mal non se me cole na vida

e me estrague o presente e o futuro.

Meu Deus,

necesito a túa determinación

para apostar firmemente polo que me constrúe

e constrúe a comunidade que me rodea.

Meu Deus,

necesito a túa humildade, a túa verdade,

para recoñecer os meus namoriscamentos co mal,

os meus enredos coas sombras.

Meu Deus,

necesito o atractivo do teu rostro

para deixarme encantar por todo o que é amor, respecto e coidado

no presente e por toda a eternidade.

Acción

Hoxe podemos facer adrede algunha sementeira de ben, con palabras ou con feitos, para tomar conciencia desta capacidade que temos e podela activar máis.

28 de xullo: Mércores da 17ª semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Ex 34, 29-35. Salmo: 98, 5. 6. 7. 9

Ano 2: 1ª lectura: Xer 15, 10. 16-21. Salmo: 58, 2-3. 4-5a. 10-22. 17. 18

Evanxeo: Mt 13, 44-46

Nunha ocasión díxolle Xesús á xente:

—O reino dos ceos é semellante a un tesouro agachado nunha leira; a persoa que o atopa vólveo agachar e, chea de alegría, vai vender canto ten para mercar aquela leira.

Tamén se parece o reino dos ceos a un tratante de perlas finas, que, en atopando unha de grande valor, vai vender todo cante ten para mercala.

Meditación

Xesús é un tesouro. E vaia tesouro! Deus é un tesouro. E vaia tesouro! As verdadeiras cousas de Deus son un tesouro tamén. Un tesouro, iso si, agachado, escondido. Escondido dentro de nós, no noso mesmo íntimo. Escondido na vida, na natureza, na xente, no corazón da xente, no seu íntimo. Se ando superficialmente pola vida, é posible que non bata co tesouro, que non poida gozar del. Se satisfago a miña vida coa morea de cousas que a nosa sociedade consumista me mete polos ollos, moi posiblemente pase por riba do tesouro sen decatarme da súa presenza. A temperanza cara a canto se me ofrece, e a ollada buscadora, humilde cara ao interior da vida, dos acontecementos, das persoas, axudarame a bater co tesouro. Daquela si, daquela a ledicia invádeme e todo me sobra nas mans, con gozo de ter as cousas de Deus no meu corazón, na miña vida! Que ben, se nas nosas comunidades cristiás se nos aprendese a facer este descubrimento e a gozar co descuberto!

Oración

Señor Xesús,

que o teu Espírito me encha de acerto

para saber distinguir

unha perla fina dunha imitación vulgar,

unha alegría fonda dunha simple troula,

unha irmandade consistente dun trato fugaz.

Que o teu Espírito me esperte os sentidos

-corporais e espirituais--,

me ensanche o corazón,

me afine a percepción

para chegar a ese encontro case máxico

entre o tesouro de Deus e a miña condición mendicante.

Señor Xesús,

que o teu Espírito me achegue

ás fontes potentes da paz e da xustiza.

Acción

Hoxe podemos facer un pouco de buscadores do tesouro, da perla de Deus. Desde a mañá andamos á espreita, con moita humildade, no medio das persoas e das circunstancias da vida de hoxe. Seguro que poderemos bater, algo polo menos, co tesouro, coa perla do que a Deus lle reina.

29 de xullo: Xoves da 17º semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Ex 40, 16-21. 34-38. Salmo: 83, 3. 4. 5-6a e 8a. 11

Ano 2: 1ª lectura: Xer 18, 1-6. Salmo 145, 1b-2. 3-4. 5-6

Evanxeo: Mt 13, 47-53

Nunha ocasión díxolle Xesús á xente:

—O reino dos ceos é semellante unha rede largada no mar, que recolle peixes de todas as castes. Unha vez chea, tiran por ela para a ribeira e a xente, sentada, escolle os peixes bos para un queipo ou cesto e os malos tira con eles. Así será na fin do mundo: sairán os anxos e arredarán a xente mala da xusta para botala no forno do lume; alí será o pranto e o renxer dos dentes. ¿Entendedes todo isto?

Eles responderon:

—Entendemos.

El concluíu:

—Por iso todo letrado que se fai discípulo do reino dos ceos parécese ao dono dunha casa que saca das súas arcas o novo e máis o vello.

Meditación

A linguaxe ameazante nunca pode afogar o máis importante que Xesús nos dicía de Deus: que é todo amor, todo misericordia, todo perdón. A linguaxe ameazante da parábola si que nos pode alertar sobre a importancia de saber distinguir e valorar os peixes bos e os peixes malos, as propostas boas e as propostas malas para a vida, que nos chegan de fóra, ou que nacen no noso mesmo corazón. Coma no caso do trigo e do xoio (cizaña), cómpre estar alerta para non estragar a vida propia, para non contribuír a estragar tamén a doutra xente. Non todo nos vale. Non todo constrúe boas persoas, familias, veciñanzas, convivencias, comunidades, pobos, países. Sabémolo ben. Entendémolo ben. Pois a empeñarnos niso. O do máis aló, o da clarificación final, sabe Deus en que consistirá! Deixémolo confiadamente nas súas mans coidadoras.

Oración

Discípula do reino dos ceos,

discípula do que a Deus lle reina,

do que a Deus lle prace.

Discípula ben abastecida

por tantas e tan boas testemuñas da fe,

anteriores a nós,

que nos deixaron o seu ronsel de santidade,

concretado en palabras recias, en feitos fecundos.

Discípula aberta ao presente, ao novo,

onde Deus segue falando, segue convidando

con voces relixiosas e civís.

Todo para que poidamos sacar das nosas arcas

o novo e o vello que nos cómpre

para entender e vivir a vida humanamente, santamente.

Acción

Podiamos pararnos un pouco hoxe, individualmente ou en grupo, para ver algunhas cousas que nos están chegando ás redes da nosa vida como peixes bos, e algunhas que nos chegan como peixes non tan bos. E ver tamén como reaccionamos ante iso.

30 de xullo: Venres da 17ª semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Lev 23, 1. 4-11. 15-16. 27. 34b.37. Salmo: 80, 3-4. 5-6ab. 10-11ab

Ano 2: 1ª lectura: Xer 26, 1-9. Salmo: 68, 5. 8-10. 14

Evanxeo: Mt 13, 54-58

Naquel tempo, cando Xesús marchou para a súa terra; e de tal xeito lles ensinaba na sinagoga, que a xente dicía abraiada:

—¿De onde lle veñen a este esa sabedoría e eses milagres? Non é o fillo do carpinteiro? ¿Non se chama María a súa nai; e seus irmáns, Santiago, Xosé, Simón de Xudas? E súas irmás ¿non viven connosco? Entón, ¿de onde lle vén todo isto?

Estaba realmente escandalizada aquela xente por causa del. Pero Xesús díxolles:

--Só na súa terra e na súa casa rexeitan a un profeta.

E non fixo alí moitos milagres pola falta de fe daquela xente.

Meditación

San Paulo dicía: “Examinádeo todo e agarrádevos ao que é bo” (1Tes 5,21). O importante é ser persoa aberta a todo o que nos poida vir de fóra ou de dentro de nós mesmas, a todo o que nos axude a medrar como persoas e como crentes, a todo o que nos constrúa a nós e constrúa a comunidade civil ou relixiosa da que formamos parte, veña de onde veña. A veciñanza de Xesús non estaba aberta; estaba pechada nos seus criterios, un dos cales era que da xente coñecida, pobre, normal coma eles non tiña por que vir nada de proveito. Que se cría Xesús! Que vaia por aí, home, que se quite da nosa vista con todas as súas andrómenas!

As escusas que podemos poñer para non aceptar o que nos vén de fóra coma un don de Deus poden ser múltiples. É doutro país, é doutra raza, é doutra relixión, é doutro partido político, é un “pirao”, mira como viste, sempre fala galego, sempre fala castelán, rompe co que sempre se fixo, onde imos con tantas novidades… E así chegamos a desoír ao mesmísimo fillo de Deus!

Oración

Escoitar,

escoitarte, Xesús,

escoitarte sempre,

nas múltiples voces coas que nos poidas falar.

Estar coa alma en vilo,

cos oídos do corazón en vilo,

coa vida en vilo,

cun sexto sentido

para ventar a túa voz, a túa presenza,

amósese onde se amose.

Escoitar,

escoitarte, Xesús,

abrirche o corazón, a vida toda,

sen reserva ningunha,

para que se cumpra en todo nós

o milagre dunha vida xusta, irmandada,

en servizo de toda debilidade,

en servizo de Deus.

Acción

¿Algunha vez tivemos algunha experiencia semellante á da xente veciña de Xesús, de rexeitar as palabras, as propostas dalgunha persoa, por calquera razón idiota? ¿Podemos retomar o caso con esa persoa nunha actitude diferente, aberta?

31 de xullo: Sábado da 17ª semana do Tempo Ordinario

Ano 1: 1ª lectura: Lev 25, 1. 8-17. Salmo: 66, 2-3. 5. 7-8

Ano 2: 1ª lectura: Xer 26, 11-16. 24. Salmo: 68, 15-16. 30-31. 33-34

Evanxeo: Mt 14, 1-12

Naquel tempo chegou a sona de Xesús aos oídos do tetrarca. Este comentou cos seus cortesáns:

—Ese é Xoán Bautista, que resucitou de entre os mortos con poderes milagrosos.

Pois Herodes prendera a Xoán e metérao na cadea por cousa de Herodías, muller de seu irmán Filipo, porque Xoán non paraba de lle dicir:

—Non che está permitido vivir amigado con ela.

E, aínda que Herodes o quería matar, tíñalle medo á xente que o consideraba un profeta. Pero, cando Herodes celebrou o seu aniversario, a filla de Herodías bailou diante de toda a xente. E tanto lle agradou a Herodes, que lle prometeu baixo xuramento darlle o que lle pedira. Ela, encirrada pola súa nai, díxolle:

—Tráeme nunha bandexa a cabeza de Xoán Bautista.

O rei entristeceuse, pero, como o xurara e por cousa das persoas convidadas, ordenou que lla deran e mandou que fosen decapitar a Xoán na cadea. Trouxeron a cabeza nunha bandexa e entregáronlla á rapaza, que lla levou á súa nai. Os seus discípulos viñeron recoller o corpo e sepultalo. Despois fóronllo contar a Xesús.

Meditación

Que gran home, que gran crente era este Xoán! Por algo o noso Xesús se sentiu atraído por el, e no seu grupo, entorno e liderado madurou como crente e chegou a ter a fonda experiencia de ser fillo queridísimo de Deus e irmán universal. Despois Xesús andaría camiños novos, que Xoán seguiu con atención. Había bo trato entre os discípulos de Xoán e os de Xesús, ata o punto de que é a Xesús a quen deseguida lle van contar o martirio do Bautista.

Xoán era un verdadeiro profeta, que non receou en darlle cara ao mesmísimo Herodes e en criticar os seus excesos e chulerías. Profeta coherente. Profeta ata a morte. Ante a súa rectitude consecuente qué patético Herodes, que raposeira Herodías! Diferentes espellos, diferentes tipos de persoa ante os que ollarnos. Diferentes maneiras de estar na vida, de construír relacións humanas e de facer pobo e comunidade cristiá.

Oración

Xesús,

rendémonos contigo ante Xoán,

o profeta,

ante a súa palabra limpa e incisiva,

ante a súa valentía,

que en Deus tiña forza e fundamento.

Rendémonos contigo, Xesús,

ante todas as almas de profeta ou profetisa

que, grazas a Deus,

camiñan polo noso mundo,

sexan ou non sexan do noso grupo,

sexan ou non sexan cristiáns.

Rendémonos contigo, Xesús,

ante quen coa palabra, co sangue, coa vida

rompe abusos, abre camiños

e fai medrar as esperanzas.

Acción

¿Temos experiencia de enfrontarnos dalgunha maneira a algunha persoa poderosa, que abusa do seu poder? Estará ben que con humildade nolo valoremos. ¿Ou, se cadra, temos experiencia de ver ou sufrir abusos e calar? Estará ben que aprendamos algo de Xoán o Bautista.