Tempo Ordinario: 21ª semana

25 de agosto: domingo 21 do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 13, 22-30

Nunha ocasión atravesaba Xesús vilas e aldeas ensinando, camiño de Xerusalén. Unha persoa preguntoulle:

—Señor, ¿e logo son poucas as persoas que se salvan?

El respondeulles:

—Loitade para entrardes pola porta estreita, porque vos aseguro que moitos intentarán entrar e non poderán. Despois que o dono da casa peche a porta e empecedes os de fóra a petar nela dicindo: “Señor, ábrenos”, el responderá: “Non sei quen sodes”. Entón empezaredes a dicir: “¡Se nós comemos e bebemos contigo e ti ensinaches polas nosas rúas!” El repetirá: “Non sei quen sodes. Arredade de min os que practicades a inxustiza!”.

Daquela habedes chorar e hanvos renxer os dentes, cando vexades que Abraham, Isaac, Xacobe e todos os profetas están no reino de Deus, e que a vós vos botan para fóra. E chegarán de Oriente e Occidente, do norte e do sur a sentar na mesa do reino de Deus. Si, hainos que son últimos e serán os primeiros, e hainos primeiros que serán os derradeiros.

Meditación

Xesús vennos a dicir que moitas veces persoas que nos parece que non están próximas a Deus, nin á Igrexa, nin ao Reino de Deus, en realidade son as que máis dentro del están, as que máis reciben o beneplácito por parte de Deus. E, ao revés, tamén nos advirte que moitas veces xente que se pode crer moi amiga de Deus, moito de Igrexa, moi metida no Reino de Deus, á hora da verdade están máis ben fóra, e todo porque non se deixan cuestionar polo que pasa no mundo. O Papa Francisco, nunha entrevista na TV brasileira “O globo”, dicía que mentres un neno ou nena estea morrendo de fame no mundo, as relixións, todas as relixións, calquera relixión, non podiamos durmir, nin rezar, nin vivir tranquilas, como non sexa implicándonos a fondo para que iso deixe de suceder.

E quen di un neno/a morrendo de fame no mundo, pode dicir tamén un neno/a sen cobertura social en España, tendo que ir comer de misericordia; pode dicir tamén un neno/a sen escola, sen menciñas; pode dicir un velliño/a sen coidados e recoñecementos, pode dicir unha familia desafiuzada por efecto dos mecanismos perversos do capital, pode ser  unha muller abusada, discriminada na sociedade, na Igrexa; pode dicir unha persoa alcohólica ou drogodependente que recibe desprezos e non acompañamento e coidados cara á rehabilitación; pode dicir nenos/as, mozos/as deixadas/os da man de Deus na súa boa formación, con caprichos, mimados/as, consentidos/as, co que se lles poñen as bases seguras dunha vida infeliz, etc.

Realmente, como dicía Xesús, a porta é estreita, ser persoa solidaria e soñadora ao pé de Xesús todos, todas o podemos facer, porque vai nos nosos mesmos xenes humanos.

Oración

Loitade, loitade,

loitade para entrar pola porta estreita,

porque a proposta é maior, pero non doada:

deixarte amar ata perderte en quen te ama,

amar ata perderte en quen ti amas,

baleiro e plenitude ao mesmo tempo,

Deus e a xente no mesmo abrazo sen fin

nas pequenas apertas cotiás que poden construír a túa vida.

Loitade, loitade,

loitade, que a porta é estreita;

pero confiade,

non ides sos, non ides soas,

estades arroupadas por milleiros, millóns, de irmáns e irmás,

a comunidade vai convosco,

eu mesmo vou convosco,

eu nunca nos deixo da miña man.

Acción

Seguro que en máis dunha cousa de vida somos algo lacazáns, preguiceiros, nugallás. Por empezar por algo, podemos escoller un campo no que o esteamos sendo e ver a maneira de dar un paso cara o estilo vivo de Xesús. Iranos mellor, seguro.

26 de agosto: luns da 21ª semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 23, 13-22

Nunha ocasión dixo Xesús:

—Ai de vós, letrados e fariseos hipócritas, que lles pechades á xente o reino dos ceos! Nin entrades vós nin deixades entrar a quen o intenta. Ai de vós, letrados e fariseos hipócritas, que percorredes mar e terra para conseguir un prosélito, e cando o conseguides, facédelo fillo da perdición o dobre ca vós! Ai de vós, guías cegos, que dicides: “Se alguén xura polo templo, non pasa nada; pero, se xura polo ouro do templo, fica obrigado”. Parvos e cegos! ¿Qué é máis importante, o ouro ou o templo que consagra o ouro? E tamén: “Se alguén xura polo altar, non pasa nada; pero, se xura pola ofrenda que está enriba do altar, fica obrigado”. Cegos! ¿Qué é máis importante, a ofrenda ou o altar que consagra a ofrenda? Quen xura polo altar, xura por el e máis por todo o que hai enriba del; e quen xura polo templo, xura por el e máis por Aquel que o habita; e quen xura polo ceo, xura polo trono de Deus e máis por Aquel que está sentado nel.

Meditación

Posiblemente nos soen a cousas raras estas criticas ao comportamento dos letrados e fariseos: xurar por tal, xurar por cal, qué era o máis importante, qué era o menos. Podémolo resumir dicindo que, ao que se ve, era xente que se enredaba cegamente en moitas cousas sen importancia da doutrina, e esquecía o fundamental, que era o respecto profundo por Deus e o respecto profundo pola xente que o fai presente entre nós.

Dous mil anos despois podemos seguir nós coas mesmas andrómenas; debatemos ás veces sobre detalles da vida relixiosa, do culto, da doutrina: se o mal, o demo, anda por aí como tal demo, ou non; se é necesario confesar os pecados a un cura, coma sempre, ou non; se debemos recibir a comuñón na lingua ou na man, se o cura debe andar vestido normal ou con “tirita” etc. Cantas veces facemos da vida cristiá un xogo de debates absurdos, que non levan a nada. E deixamos de lado o que todos ben sabemos que é fundamental: andar con confianza, humildade, xustiza e rectitude diante de Deus, e mirar polo ben da xente como miramos polo noso mesmo ben.

Oración

Veño onda ti, Xesús,

para que me limpes a ollada,

para que me laves a intención e o corazón.

Quero atinar co que é realmente bo

para min, para a miña xente,

para toda a comunidade, para todo o pobo.

Quero investir o meu tempo, a miña ansia

no que realmente me faga persoa sa,

me axude a axudar a quen me rodea,

e me leve a honrar dignamente a Deus.

Veño onda ti, Xesús,

con confianza, con humildade,

co desexo firme de andar con bo pé polos teus camiños.

Sei que ti nunca me decepcionas.

Grazas, Xesús.

Acción           

Podemos mirar se nas cousas da relixión, da vida cristiá, non nos estaremos enredamos en discusións que non levan a nada. Facémonos conscientes diso, para darlle importancia ao que realmente a ten.

27 de agosto: martes da 21ª semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 23, 23-26

Nunha ocasión dixo Xesús:

—Ai de vós, letrados e fariseos hipócritas, que pagades o décimo pola menta, o anís e máis o comiño, e descoidades o máis importante da Lei: a xustiza, a misericordia e a fidelidade! É isto o que hai que practicar, sen descoidar o outro. Guías cegos, que coades o mosquito e tragades o camelo!

Ai de vós, letrados e fariseos hipócritas, que limpades por fóra a copa e máis o prato, e por dentro estades ateigados de roubos e vicio! Fariseo cego, limpa primeiro o interior da copa para que o seu exterior fique tamén limpo.

Meditación

Segue o Evanxeo coa crítica aos representantes da relixión xudía do seu tempo. E seguimos nós tamén mirando a ver ata que punto non estamos caendo en cousas semellantes ás criticadas por Xesús hai dous mil anos. Tanto eles coma nós somos xente feita do mesmo pau, temos as mesmas tentacións, e, en concreto, a mesma tendencia a converter a relixión nunha cousa insubstancial, a base de darlle importancia a certos rituais e quitarlla ao fundamental: andar sempre en xustiza, en misericordia, en fidelidade, con nós mesm@s, coa xente que nos rodea, co Deus a quen queremos amar e respectar.

Ao mellor obsesionámonos por todos os detalles do enterro dun familiar, a quen en vida non coidamos como deberamos. Ao mellor cura e xente celebramos unha misa de dez minutos para cumprir cunha así chamada obriga relixiosa, pero non nos preguntamos se Deus, por exemplo, non nos estará pedindo máis atención ao trato que lle estamos dando ás persoas veciñas, maiores e soas. E así máis cousas. Que doado nos é limpar por fóra, coidar as aparencias, e por dentro, no corazón, andar con sucidade, con malicias, con abandonos. A Deus non lle importa que o intentemos enganar; a Deus impórtalle que así non atopemos o camiño da nosa felicidade.

Oración

Grazas, Xesús,

porque miras por nós.

Grazas porque nos corrixes.

Grazas pola xente que, no teu nome,

con paciencia e agarimo tamén nos corrixe.

Grazas por avisarnos

das moitas trampas nas que podemos caer

nas cousas da relixión.

Podemos converter o máis santo no máis obsceno!

Podemos converter os camiños da vida

en camiños de perdición!

Grazas, Xesús,

porque apelas constantemente ao instinto de verdade

que toda a xente, grazas a Deus,

levamos ben gravado no noso íntimo.

Grazas, Xesús, pola túa corrección.

Acción

¿Como reaccionamos cando alguén nos critica as trampas nas que caemos coa práctica relixiosa? ¿Temos a humildade e a valentía necesarias para corrixir con respecto o que consideremos malas prácticas relixiosas da nosa comunidade ou parroquia, dicíndollo incluso ao mesmo cura?

28 de agosto: mércores da 21 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 23, 27-32

Unha vez falou así Xesús:

—¡Ai de vós letrados e fariseos hipócritas, que vos parecedes aos sepulcros encalados, que por fóra parecen fermosos e por dentro están cheos de ósos de mortos e de impureza! Tamén vós por fóra parecedes homes xustos, pero por dentro estades cheos de hipocrisía e inxustiza.

¡Ai de vós, letrados e fariseos hipócritas, que construídes sepulcros aos profetas e adornades os monumentos dos xustos, e dicides: “Se vivísemos no tempo de nosos pais, nós non seriamos cómplices deles na asasinato dos profetas!”. De xeito que contra vós mesmos testemuñades que sodes os fillos dos que asasinaron ós profetas. ¡Acabade tamén vós de encher a medida de vosos pais!.

Meditación

Palabras moi gordas as que o evanxelista Mateu pon na boca de Xesús criticando o comportamento hipócrita de letrados e fariseos. Palabras que debemos acoller como tamén dirixidas a nós, porque ¿quen está libre dese afán tolo de aparentar e aparentar, simulando honradez, solidariedade, interese pola sorte da comunidade, pola sorte da xente máis desfavorecida, e logo quedamos no seo da manta? ¡Cantas veces entramos no intento absurdo de branquear por fóra a nosa vida, buscando recoñecemento e valoración, agochando sabe Deus qué no noso interior! Énchesenos a boca de palabras e palabras, que nós tal, que nós cal, que mira eses, que mira esoutros…, e por aquí e por alí moitas veces acabamos facendo o mesmo que criticamos. Xesús invítanos a actuar sempre con sinceridade, con humildade, ollando con verdade para o noso interior, para o noso propio corazón, e desde esa verdade poder falar e actuar. Deus axúdanos a poñer verdade no noso propio corazón, na nosa propia vida.

Oración

Que me deixe traballar por ti, meu Deus!

Límpame de aparencias e simulacións,

do afán tolo de recibir recoñecementos,

do intento absurdo de fuxir da miña propia verdade.

Que da túa man

acceda ao meu ser verdadeiro,

e desde o meu ser verdadeiro

fale,

actúe,

me relacione sempre

coa xente,

contigo, meu Deus.

Con humildade,

con agradecemento.

Porque son lama,

nada máis que lama,

ti quéresme valer, meu Deus.

Grazas.

Acción

E moi probable que nalgunhas cousas actuemos desde a simulación e o engano. Pensemos na última ocasión en que fixemos algo así. O cambio posible empeza por tomar conciencia dos momentos nos que nos deixamos levar pola hipocrisía.

29 de agosto: xoves da 21ª semana do Tempo Ordinario. Memoria obrigatoria do martirio de San Xoán Bautista.

Evanxeo: Mc 6, 17-29

Sucedeu que Herodes mandara prender a Xoán por causa de Herodías, a muller de seu irmán Filipo, coa que el casara. Xoán non paraba de lle dicir:

—Non che está permitido vivir coa muller do teu irmán.

Por iso Herodías colléralle xenreira a Xoán e queríao matar. Pero Herodes temía a Xoán, sabendo que era home xusto e santo, e protexíao; mesmo o escoitaba con gusto, aínda que quedase desacougado.

Pero chegou a ocasión axeitada, cando Herodes no día do seu aniversario deu un banquete aos ministros, oficiais e xente importante de Galilea. Resulta que a filla de Herodías entrou e bailou moi ben, gustando moito a Herodes e a toda a xente convidada. Entón o rei díxolle á rapaza:

—Pídeme o que queiras, que cho hei dar.

E xurou:

—Dareiche o que me pidas, aínda que sexa a metade do meu reino.

Vaise a rapaza onda a nai e pregúntalle:

—¿Que lle pedirei?

Ela díxolle:

—Pídelle a cabeza de Xoán Bautista.

E, volvendo onda o rei, díxolle:

—Quero que me deas de contado nunha bandexa a cabeza de Xoán Bautista.

O rei púxose moi triste, pero, polo xuramento feito e máis pola xente convidada, non a quixo defraudar. E de seguida mandoulle a un verdugo que trouxese a cabeza de Xoán. Foi, decapitouno e trouxo a cabeza nunha bandexa, para lla dar á rapaza, que non tardou en levarlla á súa nai. Cando os seus discípulos o souberon, recolleron o cadáver e fórono enterrar.

Meditación

Xoán Bautista foi un personaxe que deixou un impacto grande no mesmo Xesús e nas primeiras comunidades cristiás. Por iso aínda hoxe o recordamos en repetidos momentos durante o ano. Un home íntegro, un buscador apaixonado da verdade de Deus para a xente, unha persoa que renunciou ao oficio sacerdotal que lle correspondía por dereito familiar, para embarcarse nun camiño creativo, porque viu que no seu tempo a vida relixiosa se estaba diluíndo en prácticas sen sentido e sen verdade. Un home que se enfrontou abertamente co poder relixioso e político do momento polos seus descontrois e abusos do pobo. Un home que por todo isto deu a vida. O seu testemuño colle especial relevancia polas mesmas circunstancias da súa morte:  nun ambiente de excesos, rodeado de persoas triviais, sen valores consistentes, que actuaban desde o rancor, desde o quedar ben, desde o desprezo á palabra, á vida de quen pretendía axudarlles a ser xente honrada e coherente. Un verdadeiro exemplo para quen nos nosos tempos apostamos por ser persoas cristiás na sociedade tan branda na que vivimos.

Oración

Grazas, meu Deus,

polas persoas mártires

de onte e máis de hoxe,

de todos os tempos da historia da Igrexa.

Grazas tamén polas persoas mártires

doutras relixións ou de ningunha relixión.

Grazas por quen defende o humano, o xusto,

e afronta con valentía as consecuencias desagradables desa defensa.

Grazas pola palabra desas persoas mártires,

pola súa vida,  pola súa morte,

polo seu sangue inxustamente vertido,

aínda que valentemente ofrecido.

Grazas, meu Deus, infinitas grazas!

Que ao seu carón, co seu exemplo,

nos encoraxemos nós

para vivir con máis fidelidade e fondura

a nosa humanidade, a nosa fe.

Acción

Seguro que en máis dunha ocasión temos cedido á presión do ambiente, e deixamos de dicir ou facer o que a nosa conciencia nos ditaba por calquera clase de medos. Podemos aprender da nosa experiencia para entrar algo no espírito das persoas mártires, e chegado o caso, dar testemuño dos valores, da fe que levamos no corazón.

30 de agosto: venres da 21ª semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 25 1-13

Unha vez díxolles Xesús esta parábola ás persoas que o acompañaban:

—O reino dos ceos parécese a dez mociñas que colleron os seus candís para saír recibir o noivo. Cinco eran aloucadas e cinco, previsoras. As aloucadas colleron os candís, pero non os encheron de aceite; as previsoras, en troques, cos candís levaron tamén as aceiteiras cheas. Como o noivo tardaba, pegoulles o sono e quedaron durmidas. Alá pola media noite oíuse berrar: “Veña, que chega o noivo, ídeo recibir!” Erguéronse todas aquelas mociñas e prepararon os candís. Entón as aloucadas dixéronlles ás previsoras: “Dádenos un chisco de aceite, que os nosos candís esmorecen”. Responderon as previsoras: “Non vaia ser que non chegue para vós e para nós; mellor será que vaiades á tenda o que o merquedes”.

Mentres elas ían mercalo, chegou o noivo e as que estaban preparadas entraron con el no banquete de vodas e pechouse a porta. Máis tarde chegaron as outras mociñas chamando: “Señor, Señor, ábrenos!” Pero el respondeulles: “Asegúrovos que non vos coñezo”.

Vixiade, logo, xa que non sabedes nin o día nin a hora.

Meditación

Outra parábola sobre a necesidade da vixilancia na vida. Ser persoas en alerta, preparadas, porque día a día, hora a hora, Deus vai pasando pola nosa porta e, se non estamos dispostas a saírlle ao encontro, perdemos as oportunidades que o paso de Deus nos ofrece. E son acollementos e respostas que outras persoas non poden dar por nós, aínda que outras persoas si que poden alertarnos para que vivamos con serenidade, en paz, en silencio, e por iso mesmo con capacidade de percibir e responder.

Deus fáisenos presente nos momentos relixiosos (unha Eucaristía, un tempo de oración, un silencio para acoller…), pero tamén se nos fai presente en moitos outros momentos da vida: calquera persoa que se achega a nós, calquera persoa fráxil, desamparada; calquera acción humana que crea irmandade; calquera acción de abuso que xa dicimos que clama ao ceo; calquera momento da creación animada ou inanimada, que leva o rastro de Deus etc. Para quen anda coa alma en vilo cara ao ben, cara a fermosura, cara á verdade, a vida está chea de encontros humildes e poderosos co Deus da vida.

Oración

Quéresme, meu Deus,

persoa viva e asentada a un tempo.

Persoa de palabras e de silencios,

persoa de festas e de acougos,

persoa de acollementos e de ofrecementos,

persoa de comunidade e de soidade,

persoa de durmidas e de vixilancias.

Quéresme, meu Deus,

persoa amiga da riqueza da vida,

hábil para sacarlle á vida todo o seu zume,

hábil para no zume da vida

descubrirte a ti e gozar a túa presenza.

Quéresme, meu Deus,

totalmente humana

e así, só así, totalmente túa.

Acción

Estamos acabando o tempo de vacacións. Pero, con vacacións ou sen elas, ¿que tempo nos concedemos para mirar polo que pasa pola nosa vida, por como acollemos as persoas, as circunstancias que a vida nos vai poñendo diante? ¿Somos das aloucadas ou das previsoras? ¿En que poderiamos avanzar por aquí?

31 de agosto: sábado da 21ª semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 25, 14-30

Nunha ocasión díxolles Xesús esta parábola ás persoas que o acompañaban:

—Unha persoa, tendo que saír de viaxe, chamou polos seus criados e criadas e deixoulles o coidado da súa facenda. E deulles a cadaquén segundo a súa capacidade: cinco, dous, un talento. Despois marchou.

A persoa que recibira cinco talentos foi deseguida negociar con eles e gañou outros cinco. Do mesmo xeito a que recibira dous gañou outros dous. Pero a que recibira un foi cavar un burato na terra e escondeu os cartos do amo.

Ao cabo de moito tempo chegou o señor daquela servidume pedíndolles conta. Chegou a persoa que recibira cinco talentos e presentoulle outros cinco, dicindo: “Señor, cinco talentos me entregaches, velaquí outros cinco que gañei”. Díxolle o señor: “Ben, criado fiel e cumpridor; xa que fuches fiel no pouco, dareiche un cargo importante; pasa a gozar da festa do teu señor”. Chegou a persoa que recibira dous talentos e dixo: “Señor, dous talentos me entregaches, velaquí outros dous que gañei”. E díxolle o señor: “Ben, criada fiel e cumpridora; xa que fuches fiel no pouco, dareiche un cargo importante; pasa a gozar da festa do teu señor”.

Chegou tamén a persoa que recibira un talento e díxolle: “Señor, sei moi ben que es un home duro, que seituras onde non sementaches e recolles onde non botas. Por iso collín medo e fun agachar na terra o teu talento; aquí tes o que é teu”. Pero o señor respondeulle: “Mal criado, lacazán! Con que sabías que seituro onde non semento e recollo onde non boto? Pois puxeras os meus cartos no banco e así, cando eu volvese, podería coller os cartos e máis os intereses. Quitádelle o talento a dádello a quen ten dez. Porque a quen ten háselle dar abondo; pero a quen non ten, aínda o que ten se lle ha quitar. E ao criado inútil botádeo fóra á escuridade, onde será o pranto e máis o renxer dos dentes”.

Meditación

Na liña dos Evanxeos destes días, o de hoxe fálanos de non deixar durmir dentro de nós aquelas calidades que cada quen ten, e que estaría ben que puxésemos ao servizo da construción da irmandade dentro e fóra da comunidade cristiá. Non todo o mundo é igual. Non todas as persoas temos calidades para o mesmo, nin temos esas calidades na mesma abundancia. Pero todas e todos temos valía, e o importante é que esa valía que temos a poñamos en xogo, vencendo medos persoais, vencendo resistencias que poden xurdir de nós, ou tamén das persoas e do medio que nos rodee.

Temos unhas comunidades cristiás moi clericalizadas, moi gobernadas para todo por uns clérigos varóns que o gobernan todo, e nós adaptámonos a iso por comodidade, por covardía. Temos unha sociedade civil tamén moi controlada por uns líderes, que fan e desfán sen teren en conta a cidadanía. Na Igrexa urxe que o laicado –tanto homes coma mulleres-- non agachemos as nosas habilidades, os nosos saberes, os nosos poderes, que as poñamos ao servizo dunha comunidade cristiá viva, namorada do noso Deus e das tarefa de irmandade que Deus nos puxo nas mans. Quen pon en xogo a súa capacidade de servir, curiosamente acaba fortalecéndose como persoa servidora, feliz; quen se aforra para o servizo achícase, empobrécese, anúlase como persoa.

Oración

Non,

ti nunca ameazas, Xesús.

O teu foi sempre

gañar por atracción, non por medo.

Grazas!

Ti advirtes, corrixes, alertas, potencias

coma un irmán maior

que nos coñeces a fondo,

que coñeces os nosos medos e covardías,

a nosa tendencia primeira a quedarnos no seo da manta.

Grazas!

Ti, Xesús,

quérenos ver felices

participando, colaborando,

construíndo en común

a casa común da comunidade,

da parroquia, do pobo, da natureza, do mundo.

Grazas!

Con Díaz Castro disnos:

“O universo sería máis pequeno sen ti”.

Acción

¿Sentimos que temos algunha calidade que, ben por preguiza ou nugalla nosa, ben porque alguén nos dá para atrás, non estamos poñendo ao servizo da comunidade eclesial ou civil? Seguro que podemos dar un paso ao fronte para contribuír con esa calidade á fermosura da comunidade.