Tempo Ordinario: 25ª semana

  

20 de setembro: domingo 25 do Tempo Ordinario

Evanxeo: Mt 20, 1-16

Nunha ocasión contoulles Xesús esta parábola aos seus discípulos:

—O reino dos ceos parécese a un propietario que saíu pola mañá cedo a contratar xornaleiros para a súa viña. Axustou con eles o xornal dun denario e mandounos á súa viña. Saíu outra vez á media mañá e atopou outros sen traballo na praza. E díxolles:

—Ide vós tamén á miña viña e dareivos o xusto.

Eles foron. De novo saíu polo  mediodía e pola tarde, facendo o mesmo. Pero aínda volveu saír á tardiña e atopando outros parados na rúa, díxolles:

—Pero, ¿que facedes aquí todo o día sen traballar?

Eles responderon:

—É que ninguén nos contratou.

El díxolles entón:

—Ide vós tamén á miña viña.

Anoitecendo xa, díxolle o dono da viña ao administrador:

—Chama os xornaleiros e págalles o xornal; empézasme polos últimos e acabas polos primeiros.

Chegan os da derradeira hora e dálles un denario a cada un. Cando chegaron os primeiros coidaron que lles darían máis, pero tamén recibiron cadanseu denario. Ao recibilo, murmuraban contra o propietario:

—Eses, os derradeiros, traballaron unha hora só e trátalos igual ca nós, que aturamos o peso e a caloraza do día.

Pero el replicoulle a un deles:

—Amigo, non che fago ningunha inxustiza. ¿Non axustamos un denario? Pois  colle o teu e vaite. E logo, se quero darlle ao último igual ca a ti, ¿non teño dereito a facer o que quero co que é meu? ¿Ou é que ti ves con mal ollo que eu sexa bo?

Así, dese mesmo xeito, os últimos serán os primeiros e os primeiros serán os últimos.

Meditación

O Evanxeo de hoxe anda ás voltas con estas cuestións da xustiza e da igualdade de recursos, de salarios, de oportunidades en calquera dos niveis que compoñen a vida humana. É un relato que soamente nos conta o evanxelista Mateu, e moi agradecidas/os lle debemos estar, porque é unha verdadeira xoia, que nos permite entrar dunha maneira sinxela no corazón dos soños de Xesús, nese xeito de ser propio del que desborda todos os nosos pensamentos e criterios máis sensatos. Na súa experiencia espiritual, na súa mística propia, ía descubrindo como era o ser, o corazón de Deus, a súa actitude con todos os homes e mulleres do mundo: xusto, pero, máis que xusto, espléndido, desmedido, igualador, sen mirar demasiado os merecementos de cada quen. Aínda que Xesús era fillo dunha tradición relixiosa que así o confesaba, non cría que Deus fose ese "creador e señor de todas as cousas, premiador da xente boa e castigador da mala", como afirmaban os nosos catecismos. Xesús entendeu que en Deus a misericordia estaba por riba da xustiza, e que aos méritos distintos de cada persoa respondía Deus cunha vontade firme de ofrecer a toda a xente as mesmas oportunidades, os mesmos amores, as mesmas consideracións, sentindo especial debilidade e benevolencia con aquelas persoas máis fráxiles ás que máis lles custaba responder na vida, estar á altura do que delas se esperaba con máis ou menos lóxica. ¿Estamos vivindo así a Deus na nosa persoal experiencia relixiosa? ¿Estamos fomentando esta experiencia relixiosa dentro das nosas comunidades? ¿É isto o que pode captar quen se achega a nós, ás nosas celebracións, ás nosas vidas?

Descubrindo así a Deus, vivíndoo así, Xesús non pode menos que converter esa vivencia súa nunha guía para as relacións entre as persoas que andaban en comunidade ao seu redor. Vía e desexaba o seu grupo coma un grupo alternativo, que rompese cos esquemas cos que se rexía a sociedade na que vivía; naquela sociedade, coma en parte tamén na nosa, reinaba a lei da competitividade, a lei de cada quen que se amañe como poida: as persoas que poden menos terán que se contentar con menos ou con nada, e as que poden máis pois serán as que triunfen na vida; as máis espelidas, as máis vivas, as máis arteiras, as máis tramposas, as máis traballadoras, as que recibiron mellor formación, as que tiveron familias máis integradas onde un se pode capacitar mellor para a vida, as que foron a colexios de primeira, as que mellor renderon nos estudos, as que mellor defenden o seu traballo,... esas recibirán premio polos seus méritos ou pola súa raposería, e o resto a contentarse con ser cidadáns/ás de segunda, de terceira, ou simplemente excluídos. ¿Consentimos ou mesmo favorecemos desde a nosa condición de persoas e de comunidades cristiás esta maneira de entender a vida, as relacións humanas, as oportunidades, a consideración coas persoas, os seus mesmos salarios e medios de vida? ¿Arrimámonos a persoas, a grupos, a sensibilidades políticas que soñen con outra maneira de ver as cousas, na que os débiles teñan situación de privilexio? ¿En que cousas concretas se pode traducir isto dentro da parroquia, comunidade, barrio, vila ou cidade na que vivimos? Pode haber quen diga que isto invita á vagancia en todos os eidos da vida, nos materiais e nos espirituais. Sinal de que non entendemos a fondo o que Xesús nos quería transmitir. A parábola do evanxeo de hoxe valora o traballo a todos os niveis e urxe ao mesmo. Pero non hai cousa que máis mobilice, que máis comprometa, que o aprecio ás persoas e a consideración coas súas debilidades. ¿Podemos considerar a Xesús un vago e un malfeitor, un desinteresado das cousas de Deus e das cousas da xente, da comunidade, do pobo? ¿Cara a onde correría o mundo, se no canto de privilexiar os fortes, mimaramos os débiles en todos os aspectos? ¿Que mundo seríamos, se a obsesión de todos/as fose que os últimos fosen sempre os primeiros, ou coma os primeiros?

Na celebración eucarística gustamos o amor sen medida de Deus en Xesús, na comunidade, para o que Deus non pon condicións nin esixe méritos especiais. Deus invítanos a fartarnos del e a vivir en consecuencia, con nós mesmos/as, coas demais persoas.

Oración

Por que te empeñas en ser tan cumpridor, tan cumpridora?

Por que queres facelo todo perfecto,

para recibir o aplauso da demais xente,

para recibir o aplauso de Deus?

Por que dubidas de que Deus non te queira,

se non es abondo honrado/a,

de que Deus che rebaixe o apego e a paga,

se non es dos da primeira hora?

Por que compites,

por que buscas ser o primeiro, a primeira,

por que gozas diferenciándote,

ollando de esguello

as persoas débiles, fráxiles, pecadoras,

como se ti foses dono e señor das túas bondades,

e non humilde servidor dos bens que outros pousaron en ti,

no nome de Deus?

Con canta frecuencia esqueces

que, na idea e na práctica de Deus,

os últimos/as serán os primeiros/as,

as máis pecadoras serán as máis amadas,

os máis fráxiles serán os máis coidados,

as máis ignoradas serán as máis valoradas!

Cando pensas abrir o teu corazón sen reservas

ás propostas escandalosas de Deus?

Tes medo, verdade?, de que isto acabe nunha desfeita,

de que a indolencia se apodere das comunidades,

de que a vagancia se converta en lei

e de que todos, todas, sen excepción sexan igualmente tratadas,

sen distinción de méritos e valores!

Que pouco coñeces a Deus,

que pouco te gozas e recreas nel,

que pouco sabes das razóns do seu vigor,

que pouco entendes da súa tenacidade e eficacia!

Canta mundanidade espiritual

—como gusta de dicir o Papa Francisco—

debaixo dos teus afáns de cumprimento!

Lémbrao ben:

os últimos serán os primeiros,

as últimas serán as primeiras!

Acción

¿Vemos algunha ocasión, algunha oportunidade de axudar a que os últimos sexan os primeiros na consideración nosa e da sociedade? Probemos de facelo seguindo o exemplo e o alento de Xesús.

21 de setembro: Festa de San Mateu

Evanxeo: Mt 9, 9-13

Un día, ao pasar viu Xesús un home chamado Mateu, sentado ao mostrador dos impostos, e díxolle:

—Sígueme.

El ergueuse e seguiuno.

E resulta que, estando á mesa na casa de Mateu, viñeron moitos recadadores e outra xente pecadora e puxéronse tamén á mesa con Xesús e coas persoas que o acompañaban de cerca. Cando tal viron os fariseos, dixéronlles ás persoas que andaban canda Xesús:

¿Como é que o voso Mestre está a comer con recadadores e xente pecadora?

El oíunos e dixo:

—Non son as persoas sas senón as enfermas as que precisan de médico. Ide, pois, aprender o que significa aquilo de misericordia quero e non sacrificios. Porque non vin para chamar pola xente xusta, senón pola pecadora.

Meditación

Xesús era escandaloso. Gaña a confianza, a admiración e a amizade de Mateu, un “publicano”, que así chamaban aos recadadores de impostos, xente moi mal vista por seren axentes do sistema político que os asoballaba. E iso ata o punto de convidalo a formar parte do seu grupo. Xesús tiña un don especial para intuír fonduras de ben nas persoas, que a demais xente non daba visto. Xesús era fondamente acolledor. Xesús era provocador. Acepta o convite de Mateu, ao que asisten recadadores de impostos e outra xente pecadora. Incrible! Comer con alguén, daquela moito máis ca hoxe, era un sinal de amizade, de compenetración, de comuñón. Xesús móvese polo principio de misericordia, que o levaba a arrimarse a xente que andase en debilidade de calquera clase: de saúde, de diñeiro, de moral. Xesús era un reparador de vidas feridas. Iso valía máis que os rituais relixiosos, que as normas sagradas de pureza e de exclusión.

Se andamos en calquera debilidade, podemos contar con ese apego especial de Deus a través de Xesús. Se nos encontramos ou convivimos con xente envolta en calquera debilidade, temos en Xesús un mestre para aprender a situarnos ante a debilidade cos criterios mesmos de Deus.

Oración

Sentemos á mesma mesa,

no nome de Xesús,

compartamos pan, soños e esperanzas

sen rituais predefinidos,

sen exclusión de ningún tipo;

conversemos abertamente para mellor coñecernos,

para dicirnos o que nos enche o corazón,

para comprendernos mellor,

para querermos mellor,

para servirnos mellor.

Pousemos os xuízos e prexuízos,

admiremos o don de Deus

agochado quizais en aparencias esquivas.

E fagamos disto

a lei maior da nosa vida.

No nome de Xesús.

Acción

¿Funcionamos con prexuízos, arredándonos das persoas que temos fichadas como persoas malas por calquera razón? Co exemplo de Xesús, ¿non poderiamos empezar a tratalas doutra maneira?

22 de setembro: martes da 25 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 8, 19-21

Unha vez viñeron onda Xesús a súa nai e máis os seus irmáns, pero debido á moita xente non se podían achegar a el. Entón avisárono:

—A túa nai e máis os teus irmáns están fóra e quérente ver.

El respondeulles:

—A miña nai e máis os meus irmáns sono as persoas que escoitan a palabra de Deus e a levan á práctica.

Meditación

Xesús non renega da familia, pero entende que a familia non o é todo, non é o máis importante. A súa postura vital era escandalosa para aqueles tempos, nos que a familia tiña unha forza especial na traxectoria dunha persoa. Hoxe somos xente máis autónoma, pero aínda así a familia segue a ser algo ben importante dentro do noso desenvolvemento persoal e social.

Xesús, sen desentenderse da familia, móvese empuxado por razóns distintas dos lazos familiares da carne e do sangue. El descubriu unha nova familia maior formada por un Pai ou Nai, que é a fonte xenerosa de todo canto somos e temos; ante el toda a realidade creada (natureza, minerais, vexetais, animais, seres humanos) formamos unha ampla e intensa fraternidade, que se desenvolve ben cando está atenta a esa palabra fonda que resoa en todos os seres e nos leva a respectarnos, a amarnos, a servirnos, con humildade, sen prepotencias, buscando sempre o ben común. Escoitar e practicar esa palabra vai creando uns lazos moito máis fortes que os da simple carne e sangue.

Oración

Quero sentirme irmán, irmá

da terra, da auga e do vento,

a quen tanto, tanto  lles debo.

Quero sentirme irmá, irmán

de todos, todos os animais,

sexan ou non animais domésticos.

Quero sentirme irmán, irmá

de todos os home e mulleres do mundo,

sexa cal sexa o seu sangue, o seu credo.

Quero sentirme irmá, irmán

da xente máis débil e empobrecida

que me fan ser irmá(n) moi de certo.

Quero sentirme irmán, irmá

ao abeiro da Fonte e Alento da vida,

irmá(n) no presente, no eterno.

Acción

A familia é un tesouro. Pero éo sobre todo cando nos capacita para saír, para voar, para sermos nós, para abrirnos a familias maiores. ¿Como estamos vivindo a nosa realidade familiar? ¿Vémonos en algo como persoas sometidas pola familia? ¿Vemos que o meu mesmo servizo á familia me está ancheando o amor, o corazón, a capacidade de saír de min mesma(o), e ser así máis universal?

23 de setembro: mércores da 25 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 9, 1-6

Un día Xesús convocou os Doce e deulles autoridade e poder sobre todos os demos e para curar doenzas. Logo mandounos a predicar o reino de Deus e a curar a xente enferma, avisándoos:

—Non levede nada para o camiño, nin caxato, nin alforxa, nin pan, nin diñeiro, nin dúas túnicas por persoa. Quedade na casa onde entredes ata que marchedes. Cando non vos acollan, ao saír daquela vila sacudide o po dos vosos pés, para que lles sirva de aviso. Eles botáronse ao camiño e percorreron as aldeas, anunciando a Boa Nova e curando en todas partes.

Meditación

Xesús tamén conta connosco. Igual que aos Doce no seu tempo, tamén hoxe nos envía a nós, homes e mulleres do noso tempo. A tarefa de Xesús non é só nin principalmente cousa de clérigos. É cousa de toda a comunidade cristiá. E todos e todas nós somos comunidade cristiá. A Igrexa, a comunidade cristiá concreta á que pertenzo, non é un supermercado de cousas do espírito, ao que acudo cando algo me fai falla e punto. Non somos persoas usuarias dun servizo que outras persoas nos dan. Somos a comunidade de Xesús, somos o grupo de Xesús que, por graza de Deus e da vida, descubrimos o regalo de Deus que é Xesús e todo o de Xesús, e gústanos vivilo, gustalo e compartilo con outra xente.

Xesús indícanos as formas de facer a tarefa que nos encomenda: disposición para saír, andar e compartir; humildade e pobreza: déusenos gratis, dámolo gratis; renunciar a facer ningún negocio ou carreira coas cousas da fe; compartir falando e, sobre todo, arrimándose á xente e valerlle en todo o que poidamos, nas cousas do corpo, nas cousas do espírito. O resto xa é cousa de Deus.

Oración

Xa o sei, Xesús, xa o sei,

non podo anunciar con convencemento

o que non vivo con paixón.

Non podo transmitir como Boa Nova

o que a min non me aleda o corazón.

Non podo falar de ti afervoadamente

se non tremo ao pronunciar o teu nome.

Non podo anunciar a presenza dun Deus

ao que non lle abro de par en par as miñas portas.

Non podo andar en humildade e pobreza,

mentres alá no fondo o egoísmo me siga marcando os pasos.

Non podo apaixonarme pola xente en debilidade,

mentres non os sinta realmente coma persoas irmás.

Que queres que che diga, amigo Xesús,

pero gustaríame que contases comigo.

Grazas.

Acción

¿Estamos participando dalgunha maneira na “misión” que Xesús lles encomendou aos Doce e que tamén nos encomenda a nós?  ¿Podemos sinalar algunha cousa concreta na que nos vemos servindo a causa de Deus con algún servizo á xente? ¿Poderíamos mellorar algo nisto?

24 de setembro: xoves da  25 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 9, 7-9

Sucedeu que o tetrarca Herodes soubo de todo o que pasaba con Xesús e estaba perplexo, pois había algunhas persoas que dicían:

—Resucitou Xoán de entre os mortos.

E outras persoas:

—Apareceu Elías.

E outras:

—Resucitou un dos antigos profetas.

Pero Herodes dicía:

—A Xoán mandeino eu decapitar, ¿quen é, logo, ese de quen oio tales cousas?

E buscaba a maneira de ver a Xesús.

Meditación

Posiblemente sexamos moitas as persoas ás que Xesús nos deixa perplexas: atráenos, revólvenos, inquiétanos, namóranos, escandalízanos, sedúcenos, desbórdanos… Algo diso lle pasaba a Herodes. Que podemos facer? Fuxir dunha personalidade tan atractiva e tan misteriosa a un tempo? Dispornos a facer un camiño de aproximación á súa persoa, ao seu estilo de vida, dado que tanta xente ten habido que así o fixo e alucinaron coa súa amizade e co aire novo que foi collendo a súa vida? Pois parece que Herodes, con todo e ser como era, tiña ganas de facer esta experiencia. Quedámonos nas ganas coma el ou daremos algún paso? Hai xente, hai comunidades cristiás enredadas sinceramente con Xesús, que nos poden botar unha man, que nos poden acompañar nese camiño, que nos poden contar o que Xesús lles aportou, que nos poden achegar á súa porta para ter un encontro con el. Por que non probar, a ver?

Oración

Buscar a maneira de verte, Xesús.

Buscar,

non quedar parada, agardando sen máis

a que a casualidade me leve a ti.

Buscar,

remexer, revolver, tocar aquí e acolá,

todos os puntos e lugares

onde quen me precedeu na busca me di que te amosas.

Buscar,

esculcarte nos teus Evanxeos,

na miña vida, nas cousas da vida,

na vida da xente máis empobrecida,

uníndome á comunidade da xente buscadora.

Buscar,

calar, escoitar,

abrir os ollos do corazón para verte

e deixarme asombrar pola túa presenza humilde

(así me din que te amosas).

E que sexa o que Deus queira, Xesús,

que sexa o que Deus queira.

Acción

¿Estamos facendo algo por avanzar no coñecemento de Xesús? ¿Ou resignámonos a vivir na perplexidade cara a el, vivindo con rutina do que outra xente nos dixo, sen ousar experimentar en por nós o encontro con Xesús? ¿Como poderiamos dar algún paso neste camiño?

25 de setembro: venres da 25 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 9, 18-22

Unha vez que Xesús estaba orando nun lugar apartado, acompañado polo grupo que o seguía de cerca, preguntoulles:

—¿Quen di a xente que son eu?

Eles responderon:

—Hai quen di que Xoán Bautista; hai quen di que Elías, ou algún dos antigos profetas que resucitou.

Insistiu Xesús:

—¿E vós quen dicides que son eu?

Respondeu Simón Pedro:

—O Mesías de Deus.

Entón el prohibiulles terminantemente dicir nada a ninguén. E engadiu:

—Cómpre que o Fillo do Home padeza moito, que o rexeiten os anciáns, os sumos sacerdotes e máis os letrados, que o executen e que ao terceiro día resucite.

Meditación

Xesús orando. Xesús dándolle voltas ante Deus ao que traía entre mans: ser un valedor da esplendidez e da misericordia de Deus con toda a xente, maiormente da xente máis vulnerable, pola razón que fose. Xesús ollando para o seu grupo de xente íntima, que non daba entrado  pola súa maneira servidora de entender a vida. Xesús que fai preguntas para que o seu grupo entenda, para que descubran presenzas novas de Deus que desconcertan. Xesús que lles abre o propio corazón, para compartir coa xente que o seguía de cerca o convencemento de que, se non somos persoas dispostas a sufrir pola causa de Deus, pola causa da xente empobrecida, é que non o entendemos a el. E non porque Deus se compraza no sufrimento de ningún fillo ou filla súa. Pero nada se reconstrúe, nada se renova, nada se resucita nas persoas e nos pobos e sociedades sen esforzo, sen aguante, sen sufrimento servidor e amoroso. E logo o silencio, para deixar que estas cousas vaian calando nas nosas entrañas. O silencio da xente no silencio de Deus. Para que o actuar da xente sexa tamén o actuar de Deus. Nós tamén estabamos alí.

Oración

Prohibiulles terminantemente falar.

Mandoulles calar.

Silencio.

Para non dar nada por entendido, por dixerido,

por asimilado,

por levado á vida.

Silencio.

Para evitar a verborrea inútil,

que non leva a nada,

que non convence a demais xente,

nin sequera a quen a pronuncia.

Silencio.

Para que as palabras cheguen ao fondo,

ás entrañas,

e se convertan en apegos entrañables.

Silencio para que Xesús tome corpo en nós,

para que nós tomemos corpo en Xesús, en Deus.

Silencio.

Acción

¿Quen está sendo Xesús para nós? ¿Parámonos algunha vez para ver se estamos asimilando algo do de Xesús? Por exemplo, ¿comprendemos que unha persoa cristiá non debería recear en sacrificarse polo común? ¿Estámolo facendo dalgunha maneira?

26 de setembro: sábado da 25 semana do Tempo Ordinario

Evanxeo: Lc 9, 43b-45

Nunha ocasión, cando todo o mundo o admiraba polas cousas que facía, díxolles Xesús aos seus discípulos:

—Que vos quede isto ben gravado: ao Fillo do home hano entregar nas mans dos homes.

Pero eles non entendían o que lles quería dicir; non o daban descifrado, e non ousaron pedir que llelo aclarase.

Meditación

Lin hai poucos días esta frase saída da pluma de Luís Trigo Chao, un militante galego socialista dos anos 20-30 do século pasado, que tivo moito éxito social e que logo tería que fuxir ao monte e sería asasinado no ano 1947: “As revolucións non se fan con auga de colonias, senón entregando o sangue dos mellores fillos do pobo”. Xesús no seu momento diría algo semellante: “Tomade e comede, este é o meu corpo. Tomade e bebede, este é o meu sangue entregado por vós e polo mundo enteiro”. Salvando as grandes diferenzas –pero recoñecendo tamén as enormes similitudes—, un e outro, Luís e Xesús, advírtennos do mesmo: quen traballe por cambios substanciais na propia persoa e na sociedade, que conte con horas de conflito, de enfrontamento,  de sufrimento, de morte incluso; e iso por moito que haxa momentos de éxito, gloria e recoñecemento, que os haberá.

Oración

Nas horas crúas da noite, Xesús,

un chisco da túa luz.

Nas horas do enfrontamento,

algo do teu alento.

Nas horas da turbación,

a túa confirmación.

Cando cheguen os desprezos,

a graza do teu aprezo.

E, se a cousa acaba en morte,

que a túa paz nos conforte.

Acción

Case instintivamente fuximos do conflito, e, cando as cousas se complican un pouco en calquera acción comunitaria na que participamos, con frecuencia renunciamos a seguir. ¿Estanos pasando algo así nalgún campo? Podiamos dar algún paso seguindo o talante de Xesús, o noso Mestre?