Tempo de Advento: 1ª semana

ADVENTO

Advento, o tempo da chegada, das chegadas de Deus. Chegadas do pasado, que rememoramos e celebramos, porque sosteñen a nosa esperanza; chegadas do presente, ás que se nos pide estar moi atent@s, para non desaproveitar a súa forza de vida, a súa oferta; chegadas do futuro, máis o menos preto, coas que Deus mesmo está comprometido, e para as que a nós se nos pide fe e tamén compromiso.

Deus vén. O seu é vir sempre. Non fai falla que llo pidamos. O seu é vir sempre co pan debaixo do brazo, coa vida debaixo do brazo, coa boa ventura debaixo do brazo. De nós depende pechar ou abrir portas, pechar ou abrir soños, pechar ou abrir cambios, pechar ou abrir vida. Certo que á xente de aldea sempre nos gustou abrirlle a quen peta a nosa porta, facelo pasar, invitalo a algo ao quente da cociña. E así pode ser con Deus.

Vivir o Advento cos pés e co corazón na terra; todo o que fagamos ou deixemos de facer estará asentado nas vidas de cada día, coa xente coa que formamos familia, comunidade, pobo; vidas de cada día repletas de fraxilidades. Vivilo tamén cos pés e co corazón no medio da xente máis desposuída, pois ese é o espazo especialmente escollido por Deus para os encontros con el.

O Evanxeo de cada día vai debullando para nós a riqueza que Deus nos ofrece na palabra e nos feitos de Xesús. Cousas moi simples e moi fondas, que chegan aos nosos corazóns, ás nosas vidas dando paz, alento, esperanza.

27 de novembro: 1º Domingo de Advento

1ª lectura: Is 2, 1-5. Salmo 121, 1-2. 4-5. 6-7. 8-9

2ª lectura: Rom 13, 11-14a

Evanxeo: Mt 24, 37-44

Nunha ocasión díxolles Xesús aos seus discípulos:

—Coma nos tempos de Noé, así pasará cando veña o Fillo do Home. Antes do diluvio comían, bebían e casaban ata o día que Noé entrou na arca; e de nada se decataron ata que veu o diluvio e os enguliu a todos. O mesmo pasará cando veña o Fillo do Home. Entón estarán dous homes no agro; levarán a un e deixarán o outro. Estarán dúas mulleres moendo no muíño, levarán a unha e deixarán a outra.

Vixiade, porque non sabedes nada do díia no que virá o voso Señor. Entendédeo ben: se soubese o dono da casa a que hora vai chegar o ladrón, estaría á espreita e non permitiría que lle asaltasen a casa. Así tamén: estade vós preparados, porque na hora menos pensada preséntase o Fillo do Home.

Meditación

Empezamos un novo ano litúrxico. Empezámolo co Advento, estas catro semanas que preceden e preparan a festa do Nadal. Na ordenación da liturxia pasamos do ciclo C ao ciclo A. Sabemos que na liturxia católica actual hai 3 ciclos anuais, que se distinguen basicamente polas lecturas bíblicas que se fan nas celebracións do domingo. A cada ciclo, A, B, C, correspóndelle un evanxeo: Mateu, Marcos e Lucas respectivamente. O evanxeo de Xoán vaise metendo nalgúns tempos litúrxicos especiais ou completando a algún evanxeo máis curto, como é o de Marcos. Así que o evanxelista que basicamente nos vai acompañar durante este ciclo A vai ser Mateu, un evanxelista que pretendía axudar a construír a orixinalidade da comunidade cristiá, da Igrexa, no medio dun mundo moi complexo, sabéndose herdeiro dunha rica tradición relixiosa xudía, pero sabéndose tamén portador da novidade de Xesús na comprensión e na práctica da vida crente. Seguro que nos virá moi ben tamén a nós deixarnos acompañar e vigorizar por este evanxelista e polo Xesús que nos transmite.

Advento quere dicir chegada. Así que estamos no tempo da chegada, no que se nos invita a preparar e vivir esa chegada. Facémolo con frecuencia orando, suplicando, que Deus veña. Cantamos cousas como: “Ven, ven, Señor, non tardes; ven, ven, que te esperamos”, coma se Deus estivese receoso en vir, e como se a súa chegada dependese de que por fin se decidise a dar o paso de visitarnos. As lecturas de hoxe invítannos a outra cousa. A de Isaías, preciosa, está chea de verbos de movemento: acudir, poñerse en camiño, vir, subir, marchar polos vieiros, vir, ir, camiñar... Non é Deus o invitado a moverse; somos as persoas, as comunidades as que somos invitadas a dar pasos, a poñernos en movemento. A chegada, o encontro, non falla por Deus; falla pola limitación ou pola nosa pereza.

O evanxeo, na mesma liña, invítanos a non vivir na inconsciencia, o que nos levaría a non nos decatar do paso, da chegada, da presenza, da urxencia de Deus nas nosas vidas. Invítanos tamén á vixilancia, a estar preparados/as, porque na hora, na circunstancia menos pensada Deus faise presente nas nosas vidas. Indícasenos así cal estaría ben que fose unha das actitudes fundamentais coa que situarnos neste tempo de preparación ao Nadal: convencemento de que Deus vén, está xa aquí, e necesidade de abrir os ollos e o corazón, de dispoñer os pés e a vida para bater con el, para deixarnos envolver pola súa paz, polo seu vigor. Como poderíamos facer isto en cada unha de nós, en cada comunidade cristiá? Igual non estaría nada mal que, como persoas e como comunidade, nos parásemos a ver en que circunstancias, en que persoas, en que realidades sociais que nos rodean, Deus está xa aí, convocándonos a un encontro de vida.

Podemos ler e acoller o evanxeo de hoxe desde unha actitude de temor, véndoo coma unha ameaza: pode ser que non te decates, que non esteas vixiante e preparado, que chegue Deus, e zas!, a que te espera! Pensamos que non é o máis apropiado: Deus nunca é unha ameaza para ninguén. Por qué non nos dispoñemos a lelo e acollelo desde unha actitude de esperanza, véndoo coma unha promesa?: pode ser que non te decates, que non esteas vixiante e preparado, que chegue Deus, e que non goces do seu alento, da súa forza de vida; pode ser que non te sintas gratuitamente arrastrado pola súa proposta de paz, de loita, de alegría, de dignidade para todo, para todos e todas. Que pena! Canto deixarías de vivir e de gozar!

Isaías, en tempos belicosos, facíase testemuña do soño de Deus: as espadas convertidas en arados e as lanzas en podadeiras; nada de loitas de nación contra nación, e nada de adestrarse para a guerra. Non é un mal soño tamén para nós: converter as millonarias armas sofisticadas en anacos de pan, en menciñas solidarias, en cultura, en festas, en terras produtivas, ecolóxicas. E, no canto de adestrarnos para a violencia, adestrarnos para a paz e a concordia. Din os entendidos que hoxe, no mundo civilizado, os conflitos de poder, os conflitos por ter, non se resolven maiormente con guerras, resólvense con movidas e crises sociais coma a que estamos vivindo, nas que se trata, no fondo, de que o poder siga e aumente nas mans de quen o posúe. Por iso crer no soño de Isaías, acompañalo para ilo facendo realidade, pídenos moito iso que dicía o Evanxeo: estar en vela, estar preparados/as, decatarnos...

O Advento invítanos a soñar espertos/as. O Advento invítanos a descubrir os soños de Deus para os nosos tempos, e a apegarnos a eles con todo o corazón.Cales serían hoxe os teus soños, os soños da túa comunidade cristiá? Cada celebración da Eucaristía é unha escola de soños, na que nos xuntamos ao redor dun grande soñador como foi Xesús de Nazaré, quentamos co seu os nosos corazóns e saímos dispostos/as á tarefa diaria de converter toda agresión en acollida, toda marxinación en integración, todo desprezo en dignidade, toda falla de traballo e posibilidade laboral. Xesús estivo aí, Xesús non fallou nin onte nin hoxe. Onde estamos nós?

Preces

VAIAMOS, CAMIÑEMOS Á LUZ DO SEÑOR!

Sen deixarnos levar pola pereza, polo desalento, polo derrotismo, dispoñámonos a acompañar o Deus da vida nesta nova etapa do Advento. Oremos.

Deixándonos axudar por persoas ou grupos inquedos, que nos empuxan a participar en cousas de mellora para a nosa Igrexa, para a nosa sociedade. Oremos.

Dedicándolle tempo á oración, á reflexión, a analizar as cousas, para que ninguén nos engane con fantasías de poder sen humanidade. Oremos.

Dispoñéndonos a soñar, a pensar con fe e con esperanza en cousas de melloría para cada un/unha de nós, para as nosas familias, para os nosos pobos e parroquias. Oremos.

Abríndolle o corazón a Deus, sen reservas, para que el o poida facer amante, xusto, solidario, universal, como foi o de Xesús. Oremos.

Oración

Que abramos os ollos, Señor,

os ollos do corpo e do corazón,

para contemplar a túa presenza interminable

no medio de todo o que cada día vemos e vivimos.

Que nos decatemos, Señor,

da túa chamada urxente

nos corpos rotos,

nas vidas rotas

de quen máis padece a crise que vivimos.

Que saibamos vixiar, Señor,

levadas polo teu Espírito,

para que ninguén nos engaiole

con anuncios de traballo, casa e dignidade

onde só hai baleiro e discriminación.

Que saibamos entender, Señor,

guiados pola túa sabedoría de vida,

para adiviñar o teu paso humilde

entre a xente máis humilde e calada.

Que nos dispoñamos a prepararnos ben Señor,

acompañadas pola túa luz,

para as horas menos pensadas

nas que ti queiras vir e estar,

gratuitamente,

coa túa crítica e sacudida,

co teu abrazo e consolo.

A nosa casa quere estarche aberta,

a nosa vida quere ser túa.

Entra,

acomódate,

fagamos fogar,

fagamos unidade,

fagamos fraternidade responsable.

Acción

Agora que empezamos o Advento, individualmente ou en grupo podiamos permitirnos soñar algo bo, de mellora, de cambio, para cada un ou unha de nós, para a comunidade cristiá, para a parroquia, para a sociedade; compartir ese soño e ver algunhas maneiras de o ir facendo algo realidade entre nós. O noso soño do Advento.

28 de novembro: Luns da lª semana de Advento

1ª lectura: Is 2, 1-5

Salmo 121, 1-2. 3-4a. 4b-5. 6-7. 8-9

Evanxeo: Mt 8, 5-11

Ao entrar Xesús en Cafarnaúm achegóuselle un oficial do exército romano que lle suplicou dicindo:

—Señor, o meu criado está tolleito na cama e padece moito.

Díxolle Xesús:

—Eu irei e curareino.

O oficial contestoulle:

—Señor, non son merecente de que entres na miña casa; con que digas unha palabra o meu criado curará. Porque eu, aínda que son un subordinado, tamén teño homes baixo ao meu mando; e dígolle a este: vai, e vai; a aquel: ven, e vén; e ao meu criado: fai sito, e faino.

A Xesús chamoulle moito a atención oír aquilo e díxolles á xente que o seguía:

—Asegúrovos que non atopei a ninguén cunha fe tan grande en todo Israel. E dígovos que moita xente virá de oriente e de occidente para sentar na mesa de Abraham, Isaac e Xacob no Reino dos Ceos.

Meditación

Todo empeza cando o oficial romano se achega a Xesús. Moitas cousas boas nos poden suceder a nós se nos achegamos a Xesús fiándonos del. A Xesús chamoulle a atención a grande fe daquel oficial. Realmente era de admirar. Quen nos dera ter unha fe así de sinxela, así de forte! A fe do oficial romano parécese moito á fe de moita xente do campo que vai a un santuario, por exemplo, levando nas mans e no corazón a carga dunha enfermidade, dunha desgraza. Xesús non critica esa fe. Admíraa, acóllea, responde solidarizándose co oficial aquel e cos seus problemas, como fai con toda a xente que se achegue a el no medio dos traballos da vida. Gústalle acompañarnos e transmitirnos a súa enerxía.

O oficial romano non era xudeu, pero é igual. A mesa de Xesús, a mesa de Deus, a mesa da vida está sempre preparada para quen teña fame, pete e queira entrar. Deus non anda con requisitos.

Oración

Quen me dese, Xesús, crer en ti a fondo, cunha fe sinxela, forte, limpa, para gozarme, fortalecerme e curarme diariamente coa túa compaña! Creo en ti, Xesús. Con toda a xente humilde da Igrexa ou doutras relixións creo en ti.

Acción

Se podes, establece algún contacto con algunha persoa estranxeira, inmigrante, que viva entre nós, aínda que soamente sexa cun saúdo. Lembra a Xesús co oficial romano. Acóllea, como Deus tamén a acolle.

29 de novembro: martes da 1ª semana do Advento

1ª lectura: Is 11, 1-10

Salmo: 71, 2. 7-8. 12-13. 17

Evanxeo: Lc 10, 21-24

Naquel momento Xesús, cheo do gozo do Espírito Santo exclamou:

—Bendito sexas, Pai, Señor do ceo e máis da terra, porque lles ocultaches estas cousas á xente sabia e entendida e llas mostraches á xente humilde. Si, bendito, meu Pai, porque así o quixeches.

Meu Pai ensinoume todas as cousas e ninguén coñece o Fillo a non ser o Pai, e ninguén coñece o Pai a non ser o Fillo e aquel a quen o Fillo llo queira revelarllo.

E volvéndose á parte aos discípulos, díxolles:

—Benia os ollos que ven o que vós vedes! Porque é ben certo que moitos profetas e reis quixeron ver o que vós vedes e non o viron, e oír o que vós oídes e non o oíron.

Meditación

Que son esas cousas que Deus amosa á xente humilde e llelas oculta á xente entendida? Pois cousas como o gozo de vivir, o asombro pola graza que hai na natureza, nos animais, na xente; o gusto pola inocencia, a satisfacción que dá falar con verdade e sen malicia; a alegría da boa convivencia veciñal, vivindo coma irmáns ou irmás; a paz fonda que nos dá saber que Deus sempre nos quere, e vivir momento a momento baixo o empuxe dese convencemento; ter ánimos para axudar e servir a quen nos rodea; gozar xuntándonos para as penas e as alegrías, tamén para a defensa do noso; saber ser moi humildes e moi valentes a un tempo.

Quen é a xente humilde que goza con todo isto? Podémolo ser todos, todas nós, se non deixamos que o galo se nos suba ao poxigo, se reparamos na nosa fraxilidade e lle abrimos as portas ao Espírito bo de Deus. Deus tolea por meternos no seu mundo de ben e de felicidade.

Oración

Grazas, Pai, che dicimos con Xesús, por seres tan espléndido, por non preferires o poder e as aparencias, como tantas veces nos pasa a nós. Grazas, Pai, porque che vai o humilde, porque as portas da túa casa están sempre abertas para nós, porque nos ofreces a túa compaña e os teus regalos.

Acción

Ao longo do día de hoxe vai vendo en que circunstancias Deus foi compartindo contigo algunha desas cousas que a el tanto lle gustan. Agradécello. Comparte con algunha persoa amiga ese teu agradecemento.

30 de novembro: Festa do apóstolo Santo André

1ª lectura: Rom 10, 9-18. Salmo: 18, 2-3. 4-5

Evanxeo: Mt 4, 18-22

Un día, camiñando Xesús pola ribeira do mar de Galilea, viu a dous irmáns: Simón, tamén chamado Pedro, e André; os dous, que eran pescadores, estaban largando as redes no mar. Díxolles Xesús:

—Vide comigo e fareivos pescadores de xente.

Eles deixaron de contado as redes e seguírono. Máis adiante atopou outros dous irmáns: Santiago e máis Xoán, fillos de Zebedeo, que estaban co seu pai na barca arranxando as redes. Tamén os chamou e eles coa mesma deixaron a barca e máis a seu pai e seguírono.

Meditación

Foron Pedro e André, Santiago e Xoán, irmáns entre si, pescadores todos eles, con familia e traballo máis ou menos decente; foron eles e somos nós: Policarpo e Xosé, Manolo e Lupe, Pilar e Cristina, homes e mulleres normais, con traballos normais, ou no paro, con ilusións de vida por diante. Ante todos e todas a misteriosa ollada de Deus, a través de Xesús ou de calquera outra persoa que no seu nome se achegou á nosa vida; a misteriosa elección, caer na conta de que está aí, queréndonos, compartindo connosco a súa ansia polo ben da xente, polo ben do mundo, pedíndonos colaboración para sermos nós algo as súas mans. E decidinos facerlle caso, seguilo, deixando a familia e o traballo que tiñamos, ou seguindo na familia e no traballo, pero abrindo a familia e o traballo a unha nova dimensión: sermos xente de comunidade, que non nos contentamos con facer nós vida de calquera maneira, senón que a queremos para todas e todos e dunha maneira fonda, xusta, solidaria, feliz. E aí estamos, á sombra de André no día de hoxe.

Oración

Deixárono todo

e seguíronte, Xesús.

Quen nos dera

vivir esa atracción túa tan fonda

sobre as nosas vidas!

Quen nos dera

que o corazón se nos desapegase algo

do meu, do noso,

e se abrise coma o teu

a soños solidarios!

Quen nos dera ser

libres de nós,

do noso, de todo,

para andar contigo aventuras fraternas!

O revolucionario camiño

cara á gran felicidade!

Cando acabaremos de crerte, Xesús,

cando?

Acción

Se sabemos algunha persoa que nos parece que foi cativada por Xesús para unha tarefa solidaria, podemos falar algo con ela, para ver como escoitou a súa chamada e como a vive.

1 de decembro: Xoves 1ª semana de Advento

1ª lectura: Is 26, 1-6

Salmo: 117, 1 e 8-9. 19-21. 25-27a

Evanxeo: Mt 7, 21.24-27

En certa ocasión díxolles Xesús ás persoas que o acompañaban:

—Non entrará no reino dos Ceos quen me diga: “Señor, Señor!” , senón quen faga a vontade do meu Pai celestial.

Así pois, quen escoita as miñas palabras e as pon en práctica será coma a persoa asisada que edificou a súa casa sobre rocha. Caeu a chuvia, veu a riada, bruou o vendaval batendo na casa, pero non se derrubou, porque estaba asentada na rocha.

Mais quen escoita as miñas palabras e non as leva á práctica pórtase coma un toleirán que edificou a súa casa sobre area. Caeu a chuvia, veu a riada, bruou o vendaval batendo na casa e derrubouna, e a desfeita foi terrible.

Meditación

As vidas, as persoas, as comunidades son coma unha casa. Non tería xeito construír unha casa sobre area ou nun sitio veiguento. Unha casa necesita ante todo uns bos cimentos. E as persoas tamén, e as comunidades cristiás da parroquia tamén. Non vale, non chega con moito dicir “Señor, Señor”, se non botamos man de todo aquilo que nos permite ser persoas formadas, sólidas, humildes, animadoras, comunitarias, loitadoras, alegres. O trato con Deus deberíanos levar a aproveitarnos de todo canto Deus puxo ao noso alcance para consolidarnos como persoas e como comunidade.

Tanto as persoas como as comunidades sufrimos moitos envites na vida. Estar ben cimentado fainos capaces de resistir, de non perder a serenidade, a esperanza a pesar de todo. Deus ofrécese sempre a poñernos cimentos sólidos na nosa vida. O Espírito bo de Deus é o mellor sostén da nosa vida.

Oración

Son persoa fráxil, Señor, ben o sabes. Cústame afrontar con serenidade as dificultades da vida. Póñome na túas mans fortes e agarimosas. Confío en ti, meu Deus, confío en ti.

Acción

En que me vexo unha persoa fráxil? En que vexo que a miña comunidade é unha comunidade tamén fráxil? Segundo cal sexa esa fraxilidade, penso nalgunha tarefa que a poida curar. Por exemplo, se non comparto as miñas penas con ninguén, empezo a facelo. Ou se critico a xente da comunidade por tras, dispóñome a dicir as cousas á cara con respecto e agarimo.

2 de decembro: Venres 1ª semana de Advento

1ª lectura: Is 29, 17-24

Salmo: 26, 1. 4. 13-14

Evanxeo: Mt 9, 27-31

Unha vez ían seguindo a Xesús dous cegos que berraban:

—Fillo de David, compadécete de nós.

Cando Xesús entrou na súa casa, os cegos achegáronselle. Preguntoulles Xesús:

—¿E vós credes que eu podo facer isto?

Responderon:

—Cremos.

Entón tocoulles os ollos e díxolles:

Fágase conforme a vosa fe.

E abríronselles os ollos. Logo avisounos moi serio:

—Mirade que non o saiba ninguén!

Pero, axiña que se foron, falaron de Xesús por toda aquela zona.

Meditación

A humanidade, cada un de nós, homes e mulleres que a formamos, podemos vernos reflectidas neses dous cegos que andaban tras de Xesús, á procura da súa iluminación, da súa clarificación, da súa curación. Podemos andar pola vida pletóricos, créndonos sabedores de todo, incluso de todo aquilo que ten que ver coas fontes do noso ser, da nosa persoa, e das cousas sas e fondas que nos permiten vivir con verdadeira humanidade, abertos, abertas ao misterio da vida, ao misterio da nosa convivencia solidaria. É difícil vivir e aproveitar o Advento se nos situamos nesta clave de sobreabundancia. O Evanxeo invítanos a descubrir ese lado frouxo que está tan presente na nosa vida persoal e social. Canto nos cómpre ver a fondo como persoas, para atinar co noso desenvolvemento persoal na vida! Cantos nós cómpre ver como sociedade, para darlle a volta a tantas cousas ao revés que están amolando a vida de tantas persoas, de tantos pobos! Na nosa fe cristiá entendemos que Xesús nos pode iluminar a fondo. Por iso nos achegamos a el. Por iso nos dispoñemos a abrirlle as portas da vida.

Oración

Eu ante ti, Xesús de Nazaré, ante o Deus que ti nos ofreces, son tamén persoa cega, que precisa a túa iluminación. Sei, creo que o teu pracer é tocar os meus ollos para que se abran á luz, para que se abran á condición de filla, á condición de irmá. Que eu non impida, Xesús, o que ti queres facer en min. E falarei de ti con orgullo e humildade.

Acción

A luz énos dada, pero tamén hai que buscala. Para Xesús andar no medio da xente empobrecida, compartir as súas vidas e penalidades, e tamén as súas alegrías, é unha preciosa e misteriosa maneira de acceder á luz, á verdade da vida. Podemos facer algo que nos permita entrar no mundo da xente empobrecida.

3 de decembro: Sábado 1ª semana de Advento

1ª lectura: Is 30, 19-21. 23-26

Salmo: 146, 1-2. 3-4. 5-6

Evanxeo: Mt 9, 35—10, 1.6-8

Xesús percorría todas as vilas e aldeas ensinando nas sinagogas, anunciado a Boa Nova do Reino e curando toda enfermidade e doenza. Vendo a multitude, sentiu unha fonda compaixón por ela, porque a xente toda estaba derreada e esmorecida coma ovellas sen pastor. Entón díxolles:

—A anada é ben boa, pero os xornaleiros son poucos; así que rogádelle ao dono da colleita que mande xornaleiros para o traballo que cómpre facer.

E chamando os doce discípulos, deulles poder para botaren os espíritos malos e curaren toda enfermidade e doenza.

E díxolles:

—Dirixídevos máis ben ás ovellas perdidas da casa de Israel. E no voso camiño proclamade que o Reinado de Deus está preto. Curade enfermos, resucitade mortos, limpade leprosos, botade os demos fóra.

Meditación

Moita xente de aldea –seguro que tamén da que non é de aldea— neste momento sentirase ben retratada nesa frase do evanxeo: “xente toda derreada e esmorecida”. Así parecen ser as nosas parroquias rurais hoxe.

Tamén é certo que, vendo o campo, a súa riqueza, a súa fermosura, a súa capacidade produtiva; vendo o corazón de cada persoa, tamén podemos dicir co Evanxeo: “A anada é ben boa, pero os xornaleiros son poucos”.

Sería ben fermoso que a comunidade cristiá da parroquia, fose cal fose o seu número e o seu poder, se puxese con Xesús a botar espíritos malos e se sumase a todas aquelas persoas que desde calquera lugar e pensamento estea pola labor de poñer vida e esperanza entre nós.

Canto podemos nós aprender de Xesús, da súa ollada fondamente solidaria, do seu saber estar ao pé da xente con toda a forza do seu ser nas mans!

Oración

Igual somos chulos, Señor, demasiado chulos dentro da nosa pobreza, como para necesitar acompañantes para o noso camiño.

Igual somos tamén demasiado ovellas, demasiado submisos, demasiado torpes.

Para cando abrir os ollos, fiarnos de quen nolos axuda a abrir?

Para cando fiarnos de ti, Xesús?

Lévanos da túa man polos camiños da vida nos días de hoxe.

Acción

Se ves que hai algo na túa vida que te achica e entristece, dá o paso de compartilo con alguén do que esperas comprensión e axuda.

Se ves que hai algunha asociación, sindicato agrario, comunidade cristiá que traballa honradamente polo ben da aldea, apúntate, participa.